Ngăn chặn hiểm họa súng tự chế

Nỗi đau từ súng tự chế

Một ngày trung tuần tháng 5/2024, giữa đêm khuya tiếng nổ lớn xé toang màn đêm tĩnh lặng nơi bản nghèo Phi Hai, xã Sá Tổng (huyện Mường Chà). Người dân hoang mang bởi tiếng nổ báo hiệu điều chẳng lành. Vì mâu thuẫn gia đình, một phụ nữ đã bị chính chồng mình dùng súng tự chế bắn. Do được cứu chữa kịp thời, nạn nhân may mắn thoát chết trong gang tấc.

Hồ sơ của cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Mường Chà, hồi 19 giờ 20 phút, ngày 11/5, Công an huyện Mường Chà nhận tin báo của Công an xã Sá Tổng về việc bà Hờ Thị Đ. (SN 1961) bị bắn tại nhà riêng ở bản Phi Hai. Ngay lập tức, Công an huyện huy động lực lượng, phương tiện, khẩn trương xuống hiện trường xác minh, điều tra, làm rõ vụ việc. Truy vết nóng, lực lượng chức năng nhanh chóng bắt được hung thủ là Sùng Khoa Chía (chồng của nạn nhân) khi đối tượng đang lẩn trốn.

Tại cơ quan công an, Chía khai nhận, quá trình chung sống, vợ chồng nhiều lần mâu thuẫn. Chía đã hành hung, đe dọa khiến vợ sợ hãi bỏ lên lán nương. Thời gian sau đó, đối tượng bị ốm, không có người chăm sóc nên càng bực tức, từ đó nảy sinh ý định giết vợ. Vốn làm nghề thầy cúng, Chía đã chế tạo một khẩu súng kíp sử dụng cho việc làm lý mỗi khi người dân có nhu cầu. Đã nhiều lần cơ quan công an vận động, tuyên truyền nhưng Chía không khai báo, giao nộp. Khoảng 19 giờ ngày 11/5, phát hiện vợ về nhà lấy đồ, Chía dùng khẩu súng tự chế bắn vợ.

Nhiều năm trôi qua, nhưng đến nay, anh Giàng A.C., phường Na Lay, TX. Mường Lay vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại vụ tai nạn thương tích xảy ra với con trai mình. Anh C. cho biết, bản thân hiểu mức độ nguy hiểm của súng tự chế nên thường xuyên nhắc nhở các con không được tiếp cận với các loại vũ khí này. Tuy nhiên, vì chủ quan, lơ là, mất cảnh giác, các con đã giấu gia đình tìm mua nguyên vật liệu để chế tạo súng. Sau khi chế tạo súng thành công, các con đã rủ nhau đi bắn chim. Quá trình sử dụng chẳng may bị cướp cò nên 1 cháu đã bị viên đạn găm vào cổ.

“Sự việc xảy ra không ai mong muốn. Cũng may là hậu quả chưa vượt quá tầm kiểm soát. Dẫu vậy, tôi cũng tự nhìn nhận, lỗi một phần ở các con nhưng nguyên nhân chính vẫn do bố mẹ chưa quan tâm dạy bảo, quản lý chặt chẽ các cháu. Đây thực sự là bài học cảnh tỉnh đối với gia đình tôi” - anh C. bộc bạch.

Tập tục sinh hoạt của đồng bào vùng cao, trải qua nhiều thế hệ, các gia đình vẫn cất giữ súng tự chế sử dụng vào mục đích tâm linh hoặc tự chế súng làm công cụ săn, bắn trên rừng. Điều này vô hình trung trở thành mối nguy hại cho toàn xã hội. Nhiều vụ tai nạn thương tâm từ súng tự chế đã xảy ra trong những năm qua. Chỉ riêng từ năm 2020 đến nay, toàn tỉnh xảy ra 5 vụ; trong đó, 4 trường hợp tử vong do súng tự chế gây ra.

Nỗ lực làm sạch địa bàn

Pháp luật đã có quy định và chế tài xử lý cụ thể cho các hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán và sử dụng vũ khí vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Tuy nhiên, trong cộng đồng dân cư vẫn còn nhiều trường hợp lén lút tàng trữ, mua bán, sử dụng vũ khí tự chế. Lực lượng chức năng, cấp ủy, chính quyền địa phương đã thực hiện đồng bộ các giải pháp, trọng tâm là tuyên truyền, vận động nhân dân tự nguyện giao nộp các loại vũ khí, vật liệu nổ nói chung, súng tự chế nói riêng.

Là một trong những điểm sáng thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, huyện Điện Biên đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tuyên truyền, vận động, thu hồi súng tự chế. Công an, quân sự, trường học, trưởng các thôn, bản, bí thư chi bộ, công an viên, già làng, người có uy tín… trong đó, lực lượng công an làm nòng cốt trực tiếp tham mưu cho UBND cùng cấp triển khai thực hiện kế hoạch; chỉ đạo thành lập các tổ công tác trực tiếp phụ trách xã để tuyên truyền, vận động, thu hồi vũ khí, vật liệu nổ.

Ngoài tuyên truyền trực tiếp, huyện chủ động xây dựng tin, bài liên quan đến công tác quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ đăng tải trên cổng thông tin điện tử huyện, mạng xã hội facebook, zalo... Từ đầu năm đến nay, huyện Điện Biên đã tổ chức hơn 1.000 buổi tuyên truyền tại thôn bản; phát trên 60.000 tờ rơi; tổ chức cho các thôn, bản, cơ quan, doanh nghiệp, nhà trường, hộ gia đình ký cam kết không sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Linh hoạt trong trong cách làm, chưa đầy 1 năm, huyện Điện Biên đã vận động thu hồi gần 200 khẩu súng tự chế các loại.

Với mục tiêu làm sạch địa bàn về vũ khí, Công an tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh xây dựng kế hoạch tổng kiểm tra, mở đợt cao điểm vận động toàn dân giao nộp và đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật về vũ khí vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Theo đó, đợt 1 từ ngày 15/2 -15/5/2024; đợt 2 từ ngày 30/5 -15/12/2024. Thượng tá Đinh Thanh Sơn, Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an tỉnh) cho biết: Với sự nỗ lực của các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương các cấp, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã phát hiện, ngăn chặn 15 vụ, 17 đối tượng liên quan đến vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; vận động, thu hồi 1.562 khẩu súng các loại cùng nhiều linh kiện khác, trong đó: 737 súng kíp, 756 súng hơi cồn, 22 súng hơi PCP, 33 súng nén khí, 14 súng khác (tăng 92,1% so với cùng kỳ năm 2023).

 Những kết quả của nỗ lực thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ thời gian qua đã khẳng định sự kiên trì, bền bỉ, sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các cơ quan, đơn vị. Hiện nay, tỉnh đang triển khai đợt 2 của chiến dịch thu hồi vũ khí vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Trong đợt này, cùng với công tác tuyên truyền, vận động, lực lượng chức năng triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ; quyết liệt đấu tranh triệt phá các vụ án sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép vũ khí vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, qua đó, góp phần hạn chế và đẩy lùi đến mức thấp nhất những ảnh hưởng tiêu cực về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, giúp người dân yên tâm lao động, sản xuất.