Ứng dụng công nghệ trong quản lý, bảo vệ rừng

Toàn tỉnh hiện có hơn 409.856ha rừng, tỷ lệ che phủ rừng đạt 42,96%. Trước đây, việc quản lý bảo vệ, theo dõi diễn biến, hiện trạng rừng chủ yếu dựa vào bản đồ giấy, sử dụng biểu mẫu trên giấy in truyền thống, bằng các dụng cụ thô sơ như địa bàn cầm tay, thước dây, địa bàn 3 chân… nên rất khó khăn vất vả và sai số lớn, phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm, kỹ năng của người sử dụng cũng như mất nhiều thời gian, kết quả thiếu chính xác.

Ông Trần Đức Quyền, Phó trưởng phòng Quản lý, bảo vệ rừng - Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết: Từ thực tế trên, nhằm thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ rừng, Chi cục Kiểm lâm đã tích cực ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý, bảo vệ rừng, điều này đã và đang mang lại hiệu quả rõ rệt. Điển hình là việc sử dụng công nghệ viễn thám để hỗ trợ theo dõi biến động rừng, cập nhật biến động rừng trên hệ thống theo dõi diễn biến rừng của Tổng cục Lâm nghiệp, tạo sự đồng bộ, thống nhất về số liệu giữa các cấp; sử dụng có hiệu quả hệ thống cảnh báo cháy rừng sớm của Cục Kiểm lâm tại địa chỉ https://watch.pcccr.vn/DiemChay và trên trang thông tin điện tử Chi cục Kiểm lâm tỉnh Điện Biên http://kiemlam.dienbien.gov.vn để chỉ đạo kiểm tra, phát hiện các vị trí nguy cơ cháy rừng. Đồng thời, xây dựng và thực hiện báo cáo tự động theo hệ thống Google Drive từ cấp cơ sở - kiểm lâm địa bàn thông qua việc sử dụng các thiết bị công nghệ, ứng dụng trong công tác quản lý bảo vệ rừng, như: Flycam, máy tính bảng, điện thoại thông minh trong kiểm tra, theo dõi biến động diện tích rừng và cảnh báo cháy rừng sớm.

Được biết, trong năm 2022, Chi cục Kiểm lâm đã đầu tư thêm 1 bảng cấp dự báo cháy rừng tự động được lắp đặt tại huyện Nậm Pồ, nâng tổng số biển báo tự động trên địa bàn tỉnh là 3 biển. Với công nghệ dựa trên các cảm biến về nhiệt độ, độ ẩm... bảng cấp dự báo cháy rừng tự động sẽ tự động xác định cấp dự báo cháy rừng phù hợp; đồng thời gửi thông tin đến các số điện thoại cài sẵn của lãnh đạo Hạt, kiểm lâm địa bàn để biết và tham mưu. Ngoài ra, đơn vị đã trang bị bổ sung 1 máy flycam cho Hạt Kiểm lâm thị xã Mường Lay, đến nay 100% đơn vị có flycam. Thiết bị flycam có thể bay cao 500m, bay xa 6km để quan sát rừng góc rộng từ trên cao, nhất là những khu vực rừng có địa hình đồi núi hiểm trở. Qua đó, lực lượng kiểm lâm dễ dàng phát hiện những biến động của rừng.

Với mục tiêu bảo vệ hơn 63.515ha rừng hiện có, mùa khô năm 2022, ngoài việc củng cố và kiện toàn 15 Ban Chỉ huy các vấn đề cấp bách trong công tác quản lý bảo vệ rừng, PCCCR cấp xã; xây dựng lịch trực 24/24 giờ và kiện toàn 105 tổ đội xung kích bảo vệ rừng, PCCCR ở thôn bản, Hạt Kiểm lâm huyện Nậm Pồ còn sử dụng bảng tra cấp dự báo cháy rừng khu vực TX. Mường Lay (bao gồm các huyện: Mường Chà, Mường Nhé, Nậm Pồ và TX. Mường Lay) để tra cứu, xác định cấp dự báo cháy rừng, chủ động thông báo đến các chủ rừng; thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo cháy rừng trên trang thông tin của Cục Kiểm lâm (http://watch.pcccr.vn/DiemChay) để phát hiện và xử lý kịp thời các vụ cháy khi mới phát sinh.

Ông Nguyễn Đình Lương, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Nậm Pồ, cho biết: Các phần mềm cảnh báo cháy rừng sớm đã giúp các cấp, ngành và đơn vị chủ rừng giảm nhân lực tuần tra vào những tháng cao điểm mùa khô, phát hiện sớm và kịp thời ứng phó, không để xảy ra cháy rừng trên diện rộng. Với nhiều giải pháp chủ động trong công tác phòng, chống cháy rừng, đặc biệt là việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả nên trong năm 2022, địa bàn huyện Nậm Pồ không xảy ra vụ cháy rừng nào.

Tại huyện Mường Nhé, hiện có hơn 125.700ha rừng và đất lâm nghiệp; trong đó diện tích đất có rừng hơn 85.660ha. Tuy nhiên, diện tích rừng phân bố không tập trung; dân cư sống đan xen trong rừng, gần rừng nên việc quản lý, kiểm tra gặp nhiều khó khăn. Trước đây, để theo dõi diễn biến rừng, lực lượng kiểm lâm phải tổ chức các đợt kiểm tra tại hiện trường; chủ yếu sử dụng bản đồ giấy gặp khó khăn trong việc xác định diện tích, vị trí hiện trạng rừng thay đổi. Nhằm khắc phục hạn chế trên, thời gian qua Hạt Kiểm lâm Mường Nhé đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để theo dõi diễn biến rừng bằng các phần mềm chuyên ngành và hệ thống định vị GPS; khai thác, sử dụng ảnh vệ tinh trên một số nền tảng website: https://eos.com; https://www.planet.com, hoặc trên Google Earth. Việc ứng dụng công nghệ và sử dụng các phần mềm chuyên dụng trong công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng đã giúp phát hiện và cảnh báo sớm các thay đổi bất thường, kịp thời cập nhật chính xác những biến động về rừng; giúp cho đơn vị có thể phát hiện nhanh chóng và ngăn chặn, xử lý theo quy định.

Thực tiễn cho thấy, ứng dụng công nghệ thông minh vào công tác bảo vệ rừng đã hỗ trợ tích cực cho lực lượng kiểm lâm thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm tiếp tục tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT trình cấp có thẩm quyền đầu tư, mua sắm thêm trang thiết bị công nghệ thông minh cho lực lượng kiểm lâm. Đây sẽ là những công cụ đắc lực, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng kiểm lâm. Đồng thời, thường xuyên đào tạo, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ kiểm lâm thực hiện công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.