Ngộ độc nhôm do dùng phèn chua liên tục chữa hôi nách nhiều năm

Các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai vừa điều trị cho một bệnh nhân nữ 64 tuổi ở Thanh Hóa bị ngộ độc nhôm nhưng may mắn chưa bị tổn thương các cơ quan liên quan.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hai tháng trước khi nhập viện, bệnh nhân M.T.L. (sinh năm 1960) liên tiếp xuất hiện tình trạng ngứa lòng bàn chân, tay, toàn thân mà không có các nốt ban hay sẩn mề đay. Bệnh nhân đã đi khám nhiều nơi, cả các chuyên khoa điều trị dị ứng không đỡ.

Với việc sử dụng phèn chua nhiều năm để chữa hôi nách, bệnh nhân được chỉ định xét nghiệm kiểm tra. Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ nhôm trong máu và nước tiểu cao hơn mức cho phép.

“Theo tiêu chuẩn nồng độ nhôm trong máu không được quá 12mcg/lít và nước tiểu phải dưới 12mcg/24h. Với bệnh nhân M.T.L., chỉ số trong máu 12,5mcg/lít và nước tiểu 47,37mcg/24h. Điều đặc biệt, chức năng thận của bệnh nhân vẫn bình thường, nghĩa là nồng độ nhôm trong cơ thể tăng không phải do suy thận", bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết.

Bệnh nhân M.T.L. chia sẻ khoảng 10 năm nay, bà thường xuyên sử dụng phèn chua rang lên, tán bột và bôi nách ngày 2 lần để chữa hôi nách. Đây là một mẹo chữa dân gian được nhiều người sử dụng, lan truyền. Bản thân bà không hề nghĩ đến nguy cơ bị nhiễm độc.

Sau thời gian điều trị gần 1 tháng, tình trạng bệnh nhân M.T.L. đã được cải thiện. Bệnh nhân được ra viện, uống thuốc ngoại trú và khám lại định kỳ.

Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết: “Đây là trường hợp rất hy hữu, lần đầu tiên Trung tâm tiếp nhận ca nhiễm độc nhôm từ bên ngoài xâm nhập qua da và nguyên nhân lại từ một thứ rất quen thuộc, thông dụng, được sử dụng rộng rãi. Phèn chua là muối sunfat kali nhôm".

Trên thực tế, hợp chất nhôm vẫn được sử dụng để bào chế và chữa bệnh như các thuốc bao bọc niêm mạc dạ dày tá tràng để điều trị các bệnh lý dạ dày, chữa mùi hôi cơ thể. Nhôm và các hợp chất của nhôm cũng thường được dùng trong chất phụ gia thực phẩm, trong dược phẩm, trong các sản phẩm tiêu dùng (như đồ dùng nhà bếp) và trong xử lý nước uống (các chất lắng lọc nước…).

Tuy nhiên, theo các nghiên cứu cho đến nay, lượng nhôm vào cơ thể từ những nguồn này là không đáng kể, nếu những vật dụng, phụ gia, dược phẩm được sản xuất đúng theo tiêu chuẩn và sử dụng đúng chỉ định, liều lượng.

Nhiễm độc nhôm thường xảy ra trong môi trường lao động nghề nghiệp, các ngành công nghiệp. Người hay phải tiếp xúc với nhôm, hít phải bụi nhôm, tiếp xúc và nuốt phải. Những người bị suy thận, chạy thận nhân tạo nguy cơ nhiễm độc nhôm cao hơn.

“Trường hợp này qua da và chức năng thận hoàn toàn bình thường, rất hiếm gặp," bác sĩ Nguyên chia sẻ thêm.

Khi nhôm vào cơ thể sẽ tích lũy và gắn chặt ở xương, nên việc đào thải, loại trừ nhôm ra khỏi cơ thể rất khó khăn và mất nhiều thời gian. Bên cạnh đó, nhiễm độc nhôm gây bệnh thiếu máu nhược sắc hồng cầu giống như bệnh thiếu sắt nhưng chữa không tác dụng, gây chứng nhuyễn xương (osteomalacia), bệnh lý não (biểu hiện rối loạn về phát âm, nói khó, nói lắp, câm, bất thường điện não, giật cơ, co giật, sa sút trí tuệ, khó giữ tư thế và thăng bằng).

Trường hợp bệnh nhân dùng phèn chua rang khô lên và tán bột bôi nhiều năm, không tránh khỏi có lúc da bị viêm, mụn hoặc vết xước… nên nhôm càng dễ hấp thu vào cơ thể. Đây có thể là lý do dẫn tới nhiễm độc nhôm.

Bác sĩ Nguyên khuyến cáo với phèn chua, người dân không nên bôi kéo dài trên da, nên dùng các sản phẩm chăm sóc da đảm bảo an toàn.