Đưa các anh về đất mẹ

Điện Biên là nơi diễn ra cuộc chiến tranh ác liệt, nhất là cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” và quyết tâm “Thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, quân và dân ta đã anh dũng chiến đấu, nhiều đồng bào, chiến sĩ đã hi sinh để bảo vệ từng tấc đất quê hương. Theo thông tin từ Ban Chỉ đạo tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ tỉnh (BCĐ 515), qua kết luận địa bàn, lập bản đồ toàn tỉnh có tổng số 17.418 liệt sĩ đã hi sinh, chôn cất ban đầu trên địa bàn. Tuy nhiên, trong số các liệt sĩ trên mới chỉ có 575 liệt sĩ có đầy đủ thông tin, đã được quy tập vào nghĩa trang, bàn giao cho gia đình và các địa phương; hơn 3.800 liệt sĩ đã quy tập vào các nghĩa trang không xác định được nơi hi sinh, an táng ban đầu và danh tính.

Song với phương châm “Còn thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, còn tổ chức tìm kiếm, quy tập”, Ban Chỉ đạo 515 đã phối hợp với các cấp, ngành, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức, biện pháp hiệu quả; vận động mọi tầng lớp nhân dân tích cực tìm kiếm, thu thập và cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ. Việc kết nối, xử lý thông tin, rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh tính liệt sĩ được triển khai thực hiện nghiêm túc, tích cực với nhiều biện pháp như: Tra cứu lịch sử, truyền thống của đơn vị, địa phương; khai thác, sử dụng kết quả giải mã ký hiệu, phiên hiệu của đơn vị quân đội trong chiến tranh, dữ liệu về liệt sĩ, mộ liệt sĩ; thành lập tổ nhập dữ liệu vào phần mềm quản lý, đối chiếu, chuẩn hóa thông tin…

Đặc biệt, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh thường xuyên đẩy mạnh các hoạt động phối hợp với ban công tác đặc biệt 6 tỉnh Bắc Lào đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hi sinh tại Lào... nên việc xác minh kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm đạt nhiều kết quả tích cực. Đến nay, đã cơ bản hoàn thành việc rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; tổng hợp, phân tách danh sách liệt sĩ theo quê quán, địa bàn nơi hi sinh, nơi an táng ban đầu, cung cấp cho các đơn vị, địa phương để phục vụ công tác xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ và tổ chức tìm kiếm quy tập.

Đến nay, tỉnh Điện Biên đã hoàn thành việc lập bản đồ chôn cất ban đầu 17.418 liệt sĩ trên địa bàn toàn tỉnh. Trong đó, đã tìm kiếm, quy tập 575 liệt sĩ đưa vào nghĩa trang, bàn giao cho gia đình và đưa về các địa phương khác. Số lượng liệt sĩ chưa được tìm kiếm, quy tập trên địa bàn 16.843 liệt sĩ. Địa bàn có mộ liệt sĩ đã hoàn thành tìm kiếm, quy tập, như huyện: Nậm Pồ và Mường Chà. Khu vực địa bàn đã tìm kiếm quy tập nhưng chưa hết, cần phải tìm kiếm quy tập tiếp với 16.808 liệt sĩ gồm các huyện, thị xã, thành phố còn lại. Cùng với đó, công tác quy tập, an táng, bàn giao, di chuyển hài cốt liệt sĩ được thực hiện chặt chẽ, trang nghiêm. Giai đoạn 2013 - 2020, Điện Biên đã tiếp nhận truy điệu và an táng 276 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hi sinh tại Lào về nước do Đội quy tập mộ liệt sĩ Cục Chính trị Quân khu 2 bàn giao. Trong đó, có 13 liệt sĩ xác định được danh tính. Riêng từ năm 2021 đến nay, tỉnh đã đón nhận, truy điệu và an táng 25 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam và chuyên gia quân sự hi sinh tại Lào về nước an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ Tông Khao bảo đảm trang nghiêm, trọng thể, đúng nghi lễ.

Mặc dù đã nỗ lực, quyết tâm cao nhưng hoạt động tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ vẫn còn gặp nhiều khó khăn, do số lượng liệt sĩ hi sinh trên địa bàn nhiều; thời gian xảy ra chiến tranh đã lâu, hồ sơ lưu trữ không đầy đủ, các nhân chứng trực tiếp tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu ngày càng già yếu, địa hình thay đổi nhiều do nhu cầu sản xuất, phát triển kinh tế và quá trình đô thị hóa, thiên tai, mưa lũ... Một số địa bàn xảy ra chiến tranh có hài cốt liệt sĩ vẫn còn bom, mìn, vật liệu nổ chưa được rà phá, do vậy rất khó khăn cho công tác tìm kiếm, quy tập; một số liệt sĩ đã được quy tập đưa vào nghĩa trang nhưng chỉ có một phần thông tin hoặc không có thông tin, mẫu sinh phẩm chất lượng kém không thể giám định được ADN nên việc xác định danh tính hài cốt liệt sĩ gặp rất nhiều khó khăn.

Tỉnh Điện Biên phấn đấu đến năm 2030 cơ bản hoàn thành Đề án của Chính phủ về việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Cùng với đó là việc đẩy mạnh các hoạt động xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin trên cơ sở khớp nối thông tin hồ sơ liệt sĩ, thông tin tìm kiếm quy tập, thông tin của đồng đội liệt sĩ, người dân địa phương. Theo đó, đến năm 2030 phải khớp nối thông tin được từ 70 - 80 liệt sĩ. Đồng thời, hoàn thành 100% việc tổ chức lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ và mẫu phẩm thân nhân liệt sĩ để phục vụ công tác đối chiếu, so sánh xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Để làm tốt công tác khớp nối thông tin về liệt sĩ; cũng như hoàn thành việc lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ và mẫu phẩm thân nhân liệt sĩ phục vụ công tác đối chiếu đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống chính trị và sự giúp đỡ của quần chúng Nhân dân. Song với với trách nhiệm chính trị trước Đảng, trước Nhân dân và lòng biết ơn sâu sắc đối với các Anh hùng liệt sĩ đã anh dũng hi sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế, các lực lượng làm nhiệm vụ tìm kiếm quy tập và xác định hài cốt liệt sĩ đang từng ngày nỗ lực vượt khó, tích lũy kinh nghiệm, phấn đấu thực hiện tốt hơn nhiệm vụ tìm kiếm quy tập và xác định hài cốt liệt sĩ, đáp ứng sự mong mỏi, tin tưởng của Đảng, Nhà nước, Nhân dân, thân nhân, gia đình các liệt sĩ để sớm đưa các anh về đất mẹ.