Tản văn
Mùa về lại nhớ rơm vàng
ĐBP - Làng quê tôi với những cánh đồng lúa rộng trải dài, năm hai vụ chiêm, mùa. Mùa gặt lại về, cánh đồng làng lúa vàng trĩu bông, người dân quê tôi chân lấm tay bùn, lam lũ, một nắng hai sương gieo trồng, vượt qua những ngày giá rét căm căm, hay những ngày mưa giông, nắng lửa để làm nên những cánh đồng lúa vàng óng mượt, những hạt gạo trắng trong, nuôi tất thảy mọi người. Ôi! Mùa về, xa quê nhưng trong tâm hồn tôi vẫn không quên được màu rơm vàng của cây lúa, với tôi rơm vàng đã thành thân thuộc từ khi còn là cậu bé lên chín lên mười biết giúp mẹ cha phơi thóc phơi rơm. Mùa về rơm vàng từ cánh đồng theo nhau về được phơi đầy ngõ xóm, đường làng. Mùi thơm của rơm vàng ngọt ngào nhè nhẹ không có một loài cỏ cây nào lại có mùi thơm quyến rũ, làm nao lòng bao người đến vậy.
Ở làng quê nghèo, rơm vàng là linh hồn của cuộc sống bắt đầu là ngọn lửa ấm bập bùng xua tan đêm giá rét, ngồi bên bếp lửa là nồi khoai lang, hay lạc luộc, những câu chuyện cổ tích được bà hay mẹ kể với giọng đều đều ấm cúng, lũ chúng tôi tranh nhau ngồi vào lòng bà, lòng mẹ, tranh nhau những củ khoai nóng thơm lừng, mùi của rơm vàng thơm nhè nhẹ, cái mùi vị ấy làm nên làng quê Việt Nam mà cả tôi và bạn chẳng bao giờ quên. Rồi đến những lớp rơm êm ái lót làm đệm dưới chiếc chiếu cói Thái Bình, trên là cái chăn chiên Nam Ðịnh, lũ chúng tôi năm sáu thằng cùng học nhóm, học xong là lăn vào tranh nhau ngủ, cho đến bây giờ, bao nhiêu năm rồi mà vẫn không quên cái cảm giác được lăn trên cái ổ rơm, sung sướng đến tột cùng, nhờ sự êm ái của cái đệm rơm ấy.
Vào mùa, rơm vàng còn được phơi khô để dành cho trâu, bò khi mùa đông đến. Những đống rơm vừa cao vừa to, lũ chúng tôi thường chơi trận giả quanh đống rơm, hay rút ra trải rộng, nằm lăn ra đó đọc sách, hay nghêu ngao bài hát mà nhớ câu đầu quên câu cuối. Lũ gà cũng ngày ngày bước ra khỏi chuồng là ra chỗ đó nhặt nhạnh những hạt thóc còn dính trên cọng rơm, rồi những chú chim sẻ nâu, vợ chồng ríu rít cùng nhau tha những cọng rơm vàng, rồi bay vút lên vòm cây xanh ngát cạnh nhà để xây tổ. Những ngày nắng chúng tôi thường mắc võng bên cạnh đống rơm, thưởng thức cái mùi hương của rơm vàng. Vụ nào được mùa thì đống rơm vừa cao vừa to, thể hiện sự no ấm của làng quê, tiếng cười của con trẻ vang xa, trên gương mặt của nông dân rạng ngời hạnh phúc. Rơm vàng quê tôi khi mùa vàng đã về, xa quê nhưng mỗi khi mùa về lại hiện lên trong tâm trí tôi những ký ức về rơm vàng, bạn và tôi những người con của làng quê đất Việt lam lũ, với mái tranh nghèo, con đường làng, mái đình cổ kính, giếng nước, ao làng, cây đa, cây gạo, lũy tre, bến đò, cánh đồng vàng trĩu lúa vụ năm vụ mười… và bao nhiêu người thân yêu, chân đất, áo nâu thuở ngày nào… có lẽ không bao giờ quên được, màu rơm vàng và mùi thơm của nó phải không? Mỗi khi mùa gặt về, lòng thương nhớ khôn nguôi về làng quê yêu dấu có cánh đồng lúa trĩu bông và rơm vàng, dẫu tôi hay bạn có ở nơi xa xôi, góc biển chân trời nào đi chăng nữa.