Cất lên những bản khí nhạc của Việt Nam

Nhiều tác phẩm lần đầu công diễn

Đêm nhạc nằm trong chuỗi chương trình hòa nhạc đặt vé trước của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam. Giám đốc Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam Trịnh Tùng Linh cho biết, mùa diễn năm 2024-2025 của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam gồm những chương trình hòa nhạc đặt vé trước, chương trình hòa nhạc đặc biệt, trong đó có những tác phẩm lần đầu được công diễn, đa dạng, phong phú nhằm đưa âm nhạc hàn lâm đến gần hơn với khán giả Việt Nam và tạo những thói quen thưởng thức loại hình nghệ thuật bác học này cho công chúng nước nhà.

Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam và nhạc trưởng Honna Tetsuji sẽ biểu diễn các tác phẩm của tác giả Việt Nam. Ảnh: VNSO

Chương trình số 163 này không chỉ đặc sắc bởi toàn bộ tác phẩm là của tác giả Việt Nam mà còn có những tác phẩm công diễn lần đầu trên thế giới. Đó là tác phẩm “Lập xuân” của nhạc sĩ Phó Đức Hoàng và bản violin concerto của tác giả PQ Phan. Trong đó, “Lập xuân” là sáng tác mới, có chủ đề về mùa xuân, cụ thể hơn là tiết lập xuân. Tác giả cho hay chọn đề tài này để phát triển vì gần gũi và thân thuộc với văn hóa Á Đông. Tác phẩm mang hơi thở đương đại thế kỷ XXI, trong đó, nhạc sĩ thu nạp nhiều phong cách âm nhạc khác nhau và tinh lọc ra ngôn ngữ riêng, nhằm tái hiện những ký ức và trải nghiệm trong quá khứ của mình về mùa xuân. Trong “Lập xuân”, nhạc sĩ khai thác nhiều thang âm ngũ cung phương Đông theo cách đặc thù và mở rộng âm hưởng bằng các thủ pháp quang phổ âm thanh.

Bên cạnh hai tác phẩm lần đầu tiên công diễn, đêm hòa nhạc còn mang đến khán giả bản piano concerto “Bất khuất” của nhạc sĩ Đỗ Dũng. Đây là tác phẩm dành để tưởng nhớ nhạc trưởng, nhạc sĩ Đỗ Dũng - vị Giám đốc đầu tiên của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam, vừa qua đời ngày 19-5. Không chỉ là người gây dựng dàn nhạc giao hưởng hàng đầu Việt Nam, nhạc sĩ Đỗ Dũng rất tích cực sáng tác với nhiều tác phẩm nổi bật như giao hưởng “Việt Nam”, piano concerto “Bất khuất”, hợp xướng “Tổ quốc”, chùm hợp xướng không nhạc đệm (acapella) bảy chương “Nhớ Bác”…

Trong chương trình, khán giả còn được thưởng thức tác phẩm “Rhapsody Việt Nam” của nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân và aria “Đàn bầu” của nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng. Bản “Rhapsody Việt Nam” được nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân sáng tác khi ông đang tu nghiệp tại Nhạc viện Tchaikovsky (Nga) và từng đoạt giải Nhì cuộc thi sáng tác của các nhạc sĩ Liên Xô cũ năm 1985. Tác phẩm sử dụng thể tài âm nhạc rhapsody, có xem lẫn chất liệu dân tộc, thể hiện rõ chất anh hùng ca. Còn bản aria “Đàn bầu” được nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng chuyển soạn từ một khúc ca của nhân vật Anio trong vở opera “Công nữ Anio”. Theo tác giả, tác phẩm kể về thời gian nhân vật công nữ Ngọc Hoa (Anio) sống cùng gia đình tại Nhật Bản. Một lần, nghe tiếng đàn bầu vang lên nơi quê chồng, nàng xúc động, nhớ về cha mẹ. Trong tác phẩm, tiếng đàn bầu được hòa quyện với âm thanh từ dàn nhạc giao hưởng...

Nguồn cổ vũ lớn cho các nhạc sĩ nước nhà

Trong sáng tác âm nhạc đương đại Việt Nam, mảng thanh nhạc chiếm vị trí áp đảo so với khí nhạc. PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho biết, qua Giải thưởng âm nhạc của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 2023, có thể thấy thời gian gần đây, mảng khí nhạc (giao hưởng, thính phòng, hòa tấu, hợp xướng…) có nhiều tác giả trẻ Việt Nam chú tâm sáng tác, với ngôn ngữ phóng khoáng, kết hợp đa dạng, có động lực sáng tạo, tìm tòi, thể hiện tính độc lập, tự tin. Tuy nhiên, các tác phẩm cần được hoàn thiện hơn và tạo điều kiện để đến với công chúng.

Vì vậy, “Đêm nhạc các tác giả Việt Nam” của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam lần này là sự cổ vũ, động viên lớn cho các nhạc sĩ nước nhà theo con đường này. Không chỉ có các nghệ sĩ của dàn nhạc giao hưởng hàng đầu nước ta, chương trình còn có sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ quốc tế uy tín. Nhạc trưởng người Nhật Honna Tetsuji - người đã gắn bó với âm nhạc hàn lâm nước ta hơn 20 năm qua trên cương vị Giám đốc âm nhạc, chỉ huy chính Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam, sẽ dẫn dắt đêm nhạc. Cùng với đó, nghệ sĩ piano gốc Đài Loan (Trung Quốc) Hsin-Chiao Liao cũng tham gia biểu diễn. Cô đã có bằng Tiến sĩ âm nhạc từ Mỹ, từng biểu diễn tại nhiều quốc gia, hợp tác với các nghệ sĩ nổi tiếng. Từ năm 2021, nghệ sĩ Hsin-Chiao Liao sống và làm việc tại Hà Nội, là thành viên của dự án âm nhạc cổ điển “Schubert in a Mug” (SiaM). Cô cũng nhiều lần biểu diễn độc tấu cùng các dàn nhạc hàng đầu Việt Nam. Ngoài ra, nghệ sĩ violin Chương Vũ và nghệ sĩ đàn bầu Lệ Giang cũng tham gia biểu diễn tác phẩm của các nhà soạn nhạc Việt Nam.

Với nhạc mục phong phú, được cất lên bởi những nghệ sĩ âm nhạc hàn lâm danh tiếng trong và ngoài nước, “Đêm nhạc các tác giả Việt Nam” hứa hẹn hấp dẫn và góp phần giới thiệu, lan tỏa những tác phẩm khí nhạc Việt Nam.