Đền Suối Thầu, xã Bản Luốc (Hoàng Su Phì), tỉnh Hà Giang được xây dựng vào năm thứ 3 đời Vua Minh Mạng, tức năm 1823. Đây là nơi thờ các vị nhiên thần theo tín ngưỡng dân gian của người Dao và thờ nhân thần là ông Đặng Minh Đông (Đặng Diễn) dân tộc Dao áo dài là người có công hướng dẫn Nhân dân trong khu vực khai hoang lập làng, truyền dạy Nhân dân làm ruộng bậc thang trồng lúa nước, ông được tôn vinh như các vị Thành Hoàng làng ở vùng xuôi.
Trong tiềm thức của Nhân dân trong vùng thì ngôi đền là chốn linh thiêng, được cộng đồng bà con trong và ngoài khu vực thường xuyên đến tế lễ. Hàng năm đến ngày 15 tháng 7 Âm lịch, Nhân dân các thôn thuộc xã Bản Luốc và khách thập phương đến cúng tế cầu may tại đền. Đây là hoạt động mang đậm ý nghĩa nhân văn của cộng đồng người dân tộc Dao xã Bản Luốc.
Các tượng thần trong đền Suối Thầu, xã Bản Luốc (Hoàng Su Phì). |
Với lịch sử lâu đời, đền thờ Suối Thầu mang nhiều giá trị văn hóa gắn với đời sống đồng bào người Dao trên địa bàn xã cũng như các vùng xung quanh. Những tượng thờ gắn với tín ngưỡng dân gian của đồng bào dân tộc vùng cao cho thấy một đời sống tín ngưỡng phong phú gắn với những hiện tượng tự nhiên rất đáng được bảo tồn và nghiên cứu. Xã Bản Luốc từ lâu cũng là một vùng văn hóa ruộng bậc thang nổi tiếng được nhiều du khách tìm đến mỗi mùa lúa chín, bởi vậy, giá trị văn hóa của đền thờ được khai thác đúng cách càng nâng tầm nơi đây. Nhận thấy giá trị của đền thờ, huyện Hoàng Su Phì đã tổ chức trình diễn, tái hiện Lễ hội cầu may di tích Đền Suối Thầu năm 2024. Sưu tầm đầy đủ các nội dung trình tự, nghi thức để tổ chức tái hiện theo nguyên mẫu truyền thống với sự tham gia của các nghệ nhân và đông đảo Nhân dân trên địa bàn xã Bản Luốc, gắn với việc tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao dân gian truyền thống của dân tộc Dao.
Lễ hội cầu may Đền Suối Thầu và tổ chức các hoạt động trong khuôn khổ lễ hội nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc thiểu số của huyện Hoàng Su Phì, từ đó giảm dần sự chênh lệch về khoảng cách phát triển với các dân tộc, các vùng miền và góp phần phát triển kinh tế, giữ gìn bản sắc văn hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc. Đồng thời, thông qua hoạt động này góp phần quảng bá giới thiệu tiềm năng du lịch của địa phương.
Đồng chí Trần Trí Nhân, Phó Trưởng phòng Văn hóa thông tin huyện Hoàng Su Phì cho biết: Đền thờ Suối Thầu có hơn mười tượng thờ các vị thần và thành hoàng, trong đó có nhiều tượng rất ấn tượng mang giá trị khảo cứu văn hóa lịch sử. Đền thờ thiêng nên thường xuyên được các hộ kinh doanh trên địa bàn huyện đến cầu khấn thắp hương, nên từ đó cũng được nhiều người biết đến hơn. Theo thời gian, đền thờ này cũng đã xuống cấp nặng cần được cải tạo theo thiết kế nhưng còn nhiều vướng mắc về các thủ tục liên quan nên chưa thể tiến hành tôn tạo theo kế hoạch. Đây cũng là điều khiến bà con xã Bản Luốc và Nhân dân trăn trở, lo ngại đền và các tượng thờ bị ảnh hưởng.