Tăng cường công tác quản lý, kiểm soát ô nhiễm không khí

Để nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát ô nhiễm môi trường nói chung và môi trường không khí nói riêng, thời gian qua Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các quyết định về việc phê duyệt kế hoạch quan trắc hiện trạng môi trường tỉnh; xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình quan trắc môi trường và báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh hàng năm. Trong năm 2022, Sở Tài nguyên và Môi trường đã thực hiện quan trắc môi trường với quy mô 85 điểm quan trắc (bao gồm quan trắc môi trường đất, nước và không khí) trên địa bàn 10 huyện, thị xã, thành phố. Thông qua kết quả quan trắc đã thu thập số liệu, cung cấp thông tin, theo dõi diễn biến chất lượng môi trường của tỉnh để kịp thời đề ra các giải pháp tổ chức thực hiện, ngăn ngừa ô nhiễm, bảo vệ môi trường không khí.

Đối với môi trường không khí, trong năm 2022 Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức thực hiện quan trắc tại 33 điểm. Thông số quan trắc chủ yếu tập trung vào oxy (O2), nhiệt độ, độ ẩm, vận tốc gió, hướng gió, lưu lượng, áp suất, tổng bụi lơ lửng (TSP), các bô nic, nitơ đioxit (NOx), nitơ monôxit (NO), asen (As), cadimi (Cd), bụi chì, kẽm, đồng, antimon (Sb)...

Qua các kết quả quan trắc năm 2022, hiện trạng môi trường không khí trên địa bàn tỉnh hầu như chưa bị ô nhiễm. Đối với môi trường không khí công nghiệp, qua phân tích kết quả tại 4 điểm quan trắc cho thấy nồng độ các chất trong các mẫu không khí công nghiệp của các nhà máy được đo kiểm đều nằm trong giới hạn cho phép của các QCVN 02:2019/BYT, QCVN 03:2019/BYT và TCVSLĐ 3733/2002/QĐ-BYT. Chất lượng môi trường không khí công nghiệp ổn định, đảm bảo sức khỏe công nhân và người dân khu vực xung quanh. Đối với không khí xung quanh, các chỉ tiêu về tiếng ồn tại các vị trí kiểm tra đều nằm trong giới hạn cho phép theo QCVN 26:2010/BTNMT. Ô nhiễm bụi và tiếng ồn cũng chỉ xảy ra cục bộ tại một vài vị trí thuộc khu đô thị và tập trung đông dân cư. Giá trị các thông số đo được trong các mẫu không khí đều nằm trong quy chuẩn cho phép, như: Nồng độ khí CO có trong các mẫu khí dao động trong khoảng 3,84 - 4,89 mg/m3 và không có biến động lớn; nồng độ khí SO2 tại các vị trí quan trắc có một số biến động đáng kể trên địa bàn huyện Mường Chà (có nồng độ khí SO2  của đợt 2/2022 tăng cao, tăng trong khoảng 2,4 - 3,0 lần so với đợt 1/2022). Bên cạnh đó cũng có một số vị trí có xu hướng giảm xuống 1,8 - 2,02 lần. Tương tự, hàm lượng tổng bụi lơ lửng (TSP) có trong các mẫu khí các đợt quan trắc có biến động tăng, giảm theo từng vị trí khác nhau nhưng không có biến động lớn.

Tuy nhiên, qua kết quả quan trắc từng năm cho thấy diễn biến, xu hướng chất lượng môi trường không khí đối với các thông số tại các vị trí quan trắc ngày càng diễn biến tăng lên. Cụ thể, về chất lượng môi trường không khí công nghiệp, nồng độ CO tại các vị trí lấy mẫu của các đợt năm 2022 đều có xu hướng tăng lên so với năm 2021; nồng độ bụi tại các vị trí còn lại có xu hướng tăng lên; nồng độ NO2 và NOx tại các vị trí lấy mẫu của đợt 1/2022 so với đợt cùng kỳ năm 2021 đều tăng lên, dao động khoảng 1,6 - 1,7 lần… Đối với chất lượng môi trường không khí xung quanh, hầu hết các thông số bụi, nồng độ khí CO, NO2, O3… cũng đều có xu hướng tăng lên.

Nhằm tăng cường quản lý và nâng cao chất lượng môi trường không khí thông qua kiểm soát chặt chẽ, giảm thiểu các nguồn phát sinh khí thải, giảm thiểu tác động bất lợi tới sức khỏe nhân dân, UBND tỉnh Điện Biên ban hành Kế hoạch số 3386/KH-UBND ngày 8/10/2021 về quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh. Trong đó, mục tiêu triển khai các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm bụi PM10 và PM2,5 tại các nguồn thải chính (tập trung vào nguồn công nghiệp, năng lượng, giao thông và xây dựng); 100% các cơ sở phát sinh nguồn khí thải lớn phải thực hiện đầu tư lắp đặt thiết bị quan trắc khí thải tự động liên tục với các thông số theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường hiện hành… Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường tham mưu, triển khai hiệu quả Đề án “Phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tập trung kiểm soát bụi trong quá trình thi công, vận chuyển nguyên vật liệu, chất thải tại các công trường xây dựng. Khuyến khích đầu tư, thực hiện đổi mới công nghệ, quy trình sản xuất, thiết bị tại các cơ sở sản xuất công nghiệp nhằm hạn chế phát sinh khí thải; thẩm định chặt chẽ và hạn chế các dự án đầu tư có phát thải khí thải gây ô nhiễm môi trường. Đầu tư xây dựng, lắp đặt, vận hành các hệ thống thiết bị xử lý khí thải phát sinh từ các cơ sở công nghiệp, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường không khí. Tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí tại các nguồn phát sinh khí thải tại vùng nông thôn, ưu tiên kiểm soát khí thải phát sinh từ các khu vực xử lý chất thải rắn, làng nghề, cụm công nghiệp. Tiếp tục hoàn thiện hiện đại hóa hệ thống quan trắc môi trường không khí tự động, thiết lập các điểm quan trắc môi trường không khí theo quy hoạch tổng thể mạng lưới quan trắc môi trường của tỉnh.

Hiện nay, tỉnh Điện Biên đã đầu tư lắp đặt một số trạm quan trắc môi trường không khí tự động tại TP. Điện Biên Phủ, thị trấn Tuần Giáo và Cụm công nghiệp Na Hai trên địa bàn huyện Điện Biên... nhằm tăng cường hệ thống quan trắc, giám sát chất lượng môi trường. Kịp thời phát hiện và dự báo, cảnh báo ô nhiễm môi trường, nâng cao hiệu quả quản lý, cung cấp thông tin, dữ liệu về hiện trạng và diễn biến chất lượng môi trường của tỉnh.