Vẫn thiếu vắc xin tiêm chủng cho trẻ em

Vợ chồng chị Nguyễn Thị Tân, thôn Ðông Biên 3, xã Thanh An, huyện Ðiện Biên có con nhỏ hơn 4 tháng tuổi. Nhẽ ra ở tháng tuổi này, cháu có thể đã gần hoàn thành 3 mũi vắc xin DPT-VGB-Hib (hay còn gọi SII), là loại vắc xin phối hợp 5 trong 1, có khả năng phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi do Hib và viêm màng não mủ do Hib. Nhưng từ sau khi ra viện sau sinh, cháu chưa được tiêm phòng bất kỳ mũi nào. Chị Tân chia sẻ: “Tôi sốt ruột lắm, hàng tháng ra trạm y tế xã hỏi xem có vắc xin chưa rồi lại về không. Gia đình thuần nông, thu nhập thấp không có điều kiện cho con đi tiêm dịch vụ, nên chỉ biết chờ đợi, mong sớm có vắc xin để tiêm phòng, đảm bảo sức khỏe cho con”.

Không riêng con chị Tân mà các trẻ sơ sinh trên địa bàn, nhất là những cháu sinh cuối năm 2022, đầu năm 2023, nay đã 7 - 8 tháng tuổi nhưng vẫn chưa được tiêm mũi vắc xin trên (trong chương trình TCMR). Bởi lẽ Ðiện Biên cùng chung tình hình thiếu vắc xin trong toàn quốc. Từ đầu năm đến nay, tỉnh ta thiếu vắc xin SII (5 trong 1) và vắc xin DPT; còn vắc xin IPV, vắc xin uốn ván, sởi - rubella chỉ được cấp đủ 50% nhu cầu; riêng vắc xin sởi cấp thiếu trong những tháng gần đây. Cụ thể, vắc xin SII, nhu cầu năm 2023 là 39.000 liều, tỉnh Ðiện Biên mới được cấp 5.100 liều (820 liều cấp tháng 1/2023, 4.280 liều chuyển từ năm 2022 sang). Vắc xin DPT, nhu cầu năm 2023 là 31.700 liều, mới được cấp 17.500 liều... Bên cạnh đó, theo Văn bản số 700/VSDTTƯ-TCQG ngày 20/4/2023 của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương về việc cung ứng vắc xin trong TCMR năm 2023. Dự kiến từ tháng 8/2023 sẽ tiếp tục thiếu một số loại vắc xin BCG, viêm gan B, OPV, sởi, sởi - rubella và viêm não Nhật Bản B.

Việc thiếu vắc xin trong chương trình TCMR đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi được tiêm chủng, tiêm chủng đúng lịch, đủ liều của trẻ em. Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ tiêm chủng trên địa bàn tỉnh đạt kết quả thấp: Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ dưới 1 tuổi không đạt chỉ tiêu kế hoạch (đạt 33,9%, chỉ tiêu từ 47,5% trở lên); tỷ lệ tiêm vắc xin DPT, sởi không đạt; tỷ lệ tiêm vắc xin SII chỉ đạt 12,5%... Thiếu vắc xin có thể dẫn đến rất nhiều hệ lụy, nguy cơ bùng phát trở lại các dịch bệnh truyền nhiễm có vắc xin phòng bệnh như: Bạch hầu, ho gà, sởi.

Tại xã Thanh An, với số trẻ nhỏ trên địa bàn, tính đến hết tháng 7, hiện thiếu 72 mũi vắc xin SII, 45 mũi vắc xin DPT. Ðịa bàn trong vùng lòng chảo, gần trung tâm thành phố, một số gia đình đã cho con đi tiêm dịch vụ. Tuy nhiên, việc thiếu vắc xin không chỉ ảnh hưởng đến công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho trẻ mà còn gây không ít khó khăn cho cán bộ y tế địa bàn. Bác sĩ Quàng Thị Kim, Phó Trưởng trạm phụ trách Trạm Y tế xã Thanh An chia sẻ: “Mấy tháng đầu khi thiếu vắc xin, người dân cũng phản ứng tiêu cực. Tuy nhiên sau nhiều lần trò chuyện, tuyên truyền thì các phụ huynh đã hiểu và chia sẻ với tình hình chung này. Ðến nay một số gia đình có điều kiện cho con đi tiêm dịch vụ, còn lại hầu hết bố mẹ kiên nhẫn chờ đợi. Nếu có vắc xin về, chúng tôi sẽ thông tin rộng rãi ngay, liên hệ trực tiếp với các gia đình để triển khai tiêm bù ngay”.

Ðó cũng là tình hình chung tại tất cả các địa phương trong tỉnh. Trước khó khăn đó, đối với vắc xin được cấp nhưng không đáp ứng đủ nhu cầu, Sở Y tế chỉ đạo các cơ sở y tế lập danh sách trẻ, tổ chức các buổi tiêm chủng tập trung để tránh hao phí vắc xin. Ưu tiên tiêm vắc xin cho trẻ chưa được tiêm mũi 1 vắc xin SII. Các huyện ưu tiên một số loại vắc xin (cấp nhưng chưa đủ) cho địa bàn vùng sâu vùng xa - còn nhiều khó khăn trong tuyên truyền, vận động tiêm chủng, để đảm bảo duy trì ổn định công tác này. Ðồng thời chỉ đạo các trạm y tế thông báo cho phụ huynh về lịch tiêm các mũi vắc xin trong chương trình TCMR; các loại vắc xin hiện có, vắc xin đã hết để phụ huynh chủ động đưa con đi tiêm chủng hoặc chờ trạm thông báo khi có vắc xin. Trong thời gian chờ cung ứng vắc xin SII, DPT, chỉ đạo các trạm y tế tiếp tục triển khai tiêm chủng đúng lịch, thực hiện tiêm các vắc xin trong chương trình tiêm chủng hiện có tại trạm. Tuyên truyền để người dân biết, có thể đến các điểm tiêm dịch vụ để tiêm vắc xin 6 trong 1; 5 trong 1 dịch vụ (nếu có điều kiện).

Ông Lường Văn Kiên, Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: “Ngay từ đầu năm, Sở Y tế đã chỉ đạo các đơn vị rà soát các nhóm đối tượng, đăng ký nhu cầu vắc xin. Giao Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tổng hợp đăng ký số lượng vắc xin với Bộ Y tế thông qua Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương. Thường xuyên cập nhật danh sách trẻ chưa tiêm đủ mũi vắc xin, xây dựng phương án sẵn sàng triển khai các đợt tiêm bù, tiêm vét khi được Trung ương cung ứng vắc xin bổ sung. Cùng với đó, để chủ động cung ứng vắc xin trong chương trình TCMR, Sở Y tế đã báo cáo và đề xuất kinh phí với UBND tỉnh, để sẵn sàng triển khai phương án mua vắc xin từ nguồn ngân sách của địa phương nếu có theo hướng dẫn của Trung ương trong thời gian tới.