“Thắp lửa” nơi cực Tây Tổ quốc (1)

Kỳ I: Chủ trương đúng - ấm lòng biên cương

Đứng chân trên địa bàn các huyện biên giới thuộc diện khó khăn bậc nhất cả nước: Mường Chà, Nậm Pồ, Mường Nhé (tỉnh Điện Biên), Mường Tè (tỉnh Lai Châu), những năm qua Đoàn KT-QP 379 đã góp phần làm thay đổi diện mạo các xã, bản vùng cao, biên giới ngày càng khởi sắc; đời sống nhân dân ngày càng no ấm, đủ đầy. Có được kết quả đó, ngoài sự nỗ lực của cán bộ, chiến sĩ có sự đóng góp không nhỏ từ “luồng sinh khí mới” mang tên đội viên TTTTN đến từ Dự án “Tăng cường TTTTN đến công tác tại các khu KT-QP” (gọi tắt là Dự án 174).

Một thập kỷ thắp sáng cực Tây

Xây dựng các khu KT-QP là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng, an ninh trên địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo. Để đẩy mạnh xây dựng, phát triển các khu KT-QP, ngày 29/1/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 174/QĐ-TTg về phê duyệt Dự án “Tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các khu KT-QP giai đoạn 2010 - 2020” (gọi tắt là Dự án 174) nhằm phát huy vai trò xung kích của trí thức trẻ tham gia vào sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng thế trận lòng dân khu vực biên giới vững chắc.

Đại tá Nguyễn Văn Huân, Chính ủy Đoàn KT-QP 379 chia sẻ: Triển khai thực hiện Dự án 174, Đảng ủy Đoàn đã ban hành nghị quyết chuyên đề lãnh đạo thực hiện; đồng thời xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, cần tập trung chỉ đạo, triển khai, tổ chức thực hiện chặt chẽ, đồng bộ, toàn diện. Chỉ đạo Ban Quản lý dự án (BQLDA) 174 thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Tỉnh đoàn, Huyện đoàn và các huyện trong vùng dự án làm tốt công tác tuyển chọn, quản lý, sử dụng, phân công công tác, tạo mọi điều kiện, môi trường thuận lợi để đội viên TTTTN phát huy vai trò xung kích, tham gia thực hiện có hiệu quả mục tiêu, nhiệm vụ Khu KT- QP.

Qua 10 năm, Đoàn đã tiếp nhận 5 đợt TTTTN với hơn 240 đội viên, đa số là con em đồng bào các dân tộc thiểu số trong tỉnh Điện Biên và các huyện thuộc vùng dự án. Đây là nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao, có cơ cấu ngành, nghề phù hợp, phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tại cơ sở.

Ngay sau khi tiếp nhận, Ban QLDA 174 của Đoàn đã chủ động đảm bảo nơi ăn ở, sinh hoạt cho đội viên TTTTN và tổ chức ký hợp đồng trách nhiệm theo quy định; xây dựng kế hoạch, tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn về chuyên môn và kiến thức quốc phòng - an ninh; vận động quần chúng và kiến thức về dân tộc, tôn giáo; xây dựng chính trị ở cơ sở. Đặc biệt, tổ chức phát động phong trào học tiếng dân tộc Mông và thi tìm hiểu phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc thiểu số trong vùng dự án. Bởi vậy, các TTTTN sớm bắt nhịp công việc, hòa đồng gần gũi, tích cực “3 bám, 4 cùng” với nhân dân.

10 năm một chặng đường dài, “dấu ấn” của đội viên TTTTN đã hằn in trên mỗi nếp nhà, con đường, mô hình phát triển kinh tế, gìn giữ bản sắc văn hóa các dân tộc… Những bước chân không biết mệt mỏi đồng hành cùng “Bộ đội Cụ Hồ” vẫn đang hàng ngày, hàng giờ vượt núi, băng rừng cùng với cán bộ, chiến sĩ Đoàn KT-QP 379 cải tạo những vùng đất khó nơi cực Tây Tổ quốc.

Nếu như trước năm 2010, các địa phương trong vùng dự án gặp rất nhiều gian khó về giao thông, thủy lợi, an sinh xã hội, tỷ lệ hộ nghèo cao… thì đến năm 2020, 100% số xã có đường điện, đường ô tô đến trung xã; trên 70% hộ được dùng nước sạch hợp vệ sinh; 85% hộ dân không còn nhà tạm dột nát. Đến hết năm 2019, thu nhập bình quân theo đầu người đạt 23,15 triệu đồng/năm, tăng gấp 3,25 lần so với năm 2010; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo giảm mạnh qua các năm, bình quân giảm từ 3-5%/năm. Cơ cấu kinh tế tiếp tục được chuyển dịch theo hướng tích cực, đã hình thành một số vùng chuyên canh nông nghiệp và cây công nghiệp như: Cao su, mắc ca… nhiều hộ đồng bào DTTS đã áp dụng thành công mô hình đào ao thả cá, trồng chăm sóc các loại cây công nghiệp, cây ăn quả có giá trị cao.

Từ những con số “ấn tượng” đã là minh chứng rõ nét, khẳng định Dự án 174 của Đảng, Nhà nước và Quân đội là một chủ trương đúng -  ấm lòng biên cương.

Để dự án “thấm sâu” vào đời sống nhân dân

Từ hiệu quả của Dự án “Tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các khu kinh tế quốc phòng giai đoạn 2010 - 2020” (Dự án 174), mới đây Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1529/QĐ-TTg phê duyệt nội dung thực hiện Dự án “Tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các khu kinh tế quốc phòng” đến hết năm 2030.

“Với sự nhiệt tình, trách nhiệm, gắn bó với cơ sở, đội ngũ TTTTN đã thực sự ghi dấu ấn trong lòng bà con các dân tộc nơi đây. Các bạn trẻ đã tích cực đi sâu, đi sát cơ sở, từ kiến thức đã học xây dựng các mô hình vườn cây ăn quả, chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm tại các bản khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới để bà con học hỏi, làm theo. Nên tôi nghĩ việc tiếp tục triển khai dự án là rất cần thiết” - ông Vũ Bảo Trung, Chủ tịch UBND xã Quảng Lâm chia sẻ.

Đoàn 379 thực hiện nhiệm vụ tại Khu KT-QP Mường Chà, tỉnh Điện Biên, là khu vực miền núi biên giới phía Tây bắc của Tổ quốc. Địa bàn Đoàn đóng quân và thực hiện nhiệm vụ tại 264 bản, 28 xã, thuộc 4 huyện (Mường Chà, Mường Nhé, Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên; Mường Tè, tỉnh Lai Châu). Triển khai thực hiện đợt 1 giai đoạn 2021-2030, Đoàn KT-QP 379 tiếp nhận, quản lý 32 đội viên TTTTN (có 30 hồ sơ tuyển mới; 2 hồ sơ đội viên đợt 5, giai đoạn 2010 - 2020 chuyển tiếp); đội viên là người DTTS trên địa bàn tỉnh Điện Biên chiếm 62,5%. Nơi các bạn trẻ đến và công tác là vùng khó khăn, biên giới; nơi bà con vẫn còn nhiều gian khó trên hành trình xóa đói, giảm nghèo. Nhưng với khí thế tuổi trẻ, sự gian khó đó lại trở thành động lực để các bạn cống hiến với tinh thần chung tay vì cộng đồng.

Thượng tá Lưu Lương Bằng, Phó Đoàn trưởng Đoàn KT-QP 379, Trưởng ban Quản lý dự án 174 chia sẻ: Dự án “Tăng cường trí thức trẻ tình nguyện đến công tác tại các khu kinh tế quốc phòng” đến hết năm 2030 được cấp ủy, chính quyền địa phương trong vùng dự án đánh giá cao. Bởi các bạn trẻ đã và đang mang đến cách làm mới, sáng tạo trên các địa bàn thuộc vùng dự án, đặc biệt là giúp đỡ nhân dân xóa đói, giảm nghèo, nâng cao dân trí và đời sống bằng những mô hình, chương trình, việc làm có ý nghĩa thiết thực. Bên cạnh đó, việc phối hợp, thực hiện dự án được triển khai chặt chẽ; thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó, đồng thuận nhất trí cao giữa cấp ủy, chính quyền và nhân dân với Đoàn KT-QP 379. Từ đó tạo được môi trường thuận lợi để TTTTN rèn luyện, trưởng thành và cống hiến tri thức cho vùng cao, biên giới.

Có thể khẳng định, Dự án 174 được triển khai hiệu quả đã và đang mang lại “luồng gió mới” từ các mô hình phát triển kinh tế, gìn giữ an ninh trật tự đã tạo tiền đề vững chắc để các xã, bản vùng dự án thực hiện có hiệu quả công cuộc xóa đói giảm nghèo, xây dựng thế trận lòng dân vững chắc; góp phần xây dựng mảnh đất biên cương cực Tây Tổ quốc ngày càng ổn định về chính trị, giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng, an ninh.

Kỳ II: Khát khao cống hiến sức trẻ