Phát huy tinh thần ''Điện Biên Phủ trên không'' trong xây dựng đất nước

1. Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” cách đây 50 năm do nhiều nguyên nhân, trong đó cơ bản nhất đó là: 

Thứ nhất, có sự lãnh đạo tài tình của Đảng, Bác Hồ và Quân ủy Trung ương phân tích, đánh giá đúng tình hình. Trên cơ sở phân tích, đánh giá chính xác tình hình trong nước và quốc tế, nhận rõ bản chất đối tượng của cách mạng Việt Nam, cuối năm 1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận định: “Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B-52 ra đánh Hà Nội”. Dự báo chiến lược chính xác của Người về việc đế quốc Mỹ “chỉ chịu thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội” là định hướng quan trọng để các cơ quan tham mưu chiến lược chủ động đề ra những chủ trương, kế hoạch, biện pháp tác chiến hiệu quả nhất trong cuộc đụng đầu lịch sử với không quân chiến lược Mỹ.

Thứ hai, chủ động xây dựng và tổ chức lực lượng đánh địch. Trên cơ sở dự báo chính xác âm mưu, thủ đoạn và quy luật đánh phá của địch, ngay sau khi Mỹ sử dụng máy bay B-52 tham chiến ở miền Nam, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương chủ trương thành lập và kiện toàn Quân chủng Phòng không - Không quân. Các đơn vị tên lửa, ra đa, phòng không đều chủ động triển khai nghiên cứu cách đánh B-52 tại chỗ. Thế trận phòng không “thiên la địa võng” từ thấp đến cao phối hợp chiến đấu nhịp nhàng, linh hoạt, hiệu quả đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ.

Thứ ba, chủ động xây dựng phương án tác chiến. Ngay sau khi Mỹ sử dụng máy bay B-52 ném bom Bến Cát (ngày 18-6-1965), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trực tiếp giao nhiệm vụ cho Quân chủng Phòng không - Không quân nghiên cứu cách đánh B-52. Quân chủng đã thể hiện rõ tư tưởng chủ động tiến công, kịp thời điều động lực lượng, vũ khí, trang bị; bộ đội ra đa, trinh sát điện tử, không quân phối hợp hoạt động, nghiên cứu tính năng kỹ thuật, đặc điểm, quy luật hoạt động và nghiên cứu cách đánh B-52. Cẩm nang đỏ “Cách đánh B-52” phổ biến đến từng chiến sĩ trực tiếp chiến đấu góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện, chiến đấu của bộ đội.

Thứ tư, lựa chọn hình thức chiến thuật phù hợp. Nắm bắt chính xác âm mưu, thủ đoạn, quy mô, cường độ và thời điểm không kích của đế quốc Mỹ, quân và dân miền Bắc cũng như Thủ đô Hà Nội đã chủ động thiết lập thế trận phòng không ba thứ quân hoàn chỉnh, vững chắc, nhiều tầng, nhiều lớp. Các lực lượng phòng không - không quân đã phân công nhiệm vụ khu vực tác chiến, phân chia độ cao và thời gian chiến đấu chặt chẽ, tạo thế trận nhiều tầng, nhiều lớp, hiểm hóc, liên hoàn, vừa có chiều sâu, vừa có trọng tâm, trọng điểm, hoạt động nhịp nhàng, có thể đánh liên tục, từ xa đến gần, khiến địch không thể cơ động phòng tránh. Lưới lửa của lực lượng ba thứ quân và thế trận phòng không nhân dân khiến không quân Mỹ lúng túng, bị động.

Thứ năm, tinh thần chiến đấu kiên cường, mưu trí, sáng tạo. Bước vào chiến dịch, vũ khí của quân và dân Việt Nam đã phát huy tác dụng, bám đánh và tiêu diệt nhiều máy bay hiện đại của Mỹ, trong đó có 34 B-52. Cuộc chiến đấu có tính chất sống còn với Mỹ trong 12 ngày đêm cuối năm 1972 một lần nữa minh chứng cho trí thông minh và bản lĩnh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Ra đa P-35 “vạch nhiễu tìm thù”, máy bay tiêm kích MiG-21, tên lửa SAM-2 bắn rơi B-52 và ngay cả súng trường cũng đều tham gia bắn máy bay địch. Con người Việt Nam bằng lòng dũng cảm, trí thông minh và sức sáng tạo không chỉ phát huy tối đa khả năng của vũ khí, trang bị mà còn phát triển thành nghệ thuật tác chiến phối hợp các loại vũ khí, tạo thành “lưới lửa” phòng không nhiều tầng, nhiều lớp, khiến đối phương bất ngờ, khiếp sợ.

Thứ sáu, được sự ủng hộ, giúp đỡ của các nước tiến bộ trên thế giới. Thắng lợi của nhân dân ta giành được trong 12 ngày đêm tháng 12-1972 còn do tác động của thời đại, của nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới và đặc biệt là sự giúp đỡ to lớn, hiệu quả về mọi mặt của chính phủ và nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa anh em; sự đồng tình, ủng hộ mạnh mẽ của phong trào giải phóng dân tộc, của các lực lượng cách mạng, dân chủ hòa bình và của nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới, trong đó có nhân dân Mỹ.

2. Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là một trong những chiến thắng vĩ đại của dân tộc Việt Nam ở thế kỷ XX, khẳng định chân lý “Không có gì quý hơn độc lập tự do” của Bác Hồ. Với thắng lợi này, quân và dân ta đã viết tiếp những trang sử vàng chiến công chói lọi trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là chiến thắng của sức mạnh chính trị, tinh thần của toàn dân tộc Việt Nam, là ý chí, quyết tâm dám đánh, biết đánh và quyết thắng giặc Mỹ xâm lược.

Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là thắng lợi của đường lối chiến tranh nhân dân, của “thế trận phòng không nhân dân” sự kế thừa và phát triển truyền thống nghệ thuật quân sự Việt Nam trong thời đại mới; của trí thông minh và lòng dũng cảm của dân tộc ta chống lại cuộc tập kích đường không quy mô lớn của đế quốc Mỹ với vũ khí trang bị hiện đại.

“Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” góp phần quyết định “đánh cho Mỹ cút” - buộc chính quyền Mỹ phải ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, tạo ra bước ngoặt lịch sử làm tiền đề để đi đến thắng lợi trọn vẹn của sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước năm 1975.

Ngày nay, tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường; các yếu tố đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống có chiều hướng gia tăng, đặt ra không ít thách thức đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Trong nước, tình hình chính trị - xã hội ổn định, kinh tế tiếp tục tăng trưởng, quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; quan hệ đối ngoại được mở rộng, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao. Tuy nhiên, các thách thức an ninh phi truyền thống; thế lực phản động, phần tử cơ hội chính trị tiếp tục tăng cường chống phá cách mạng nước ta, nhất là hoạt động “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ; thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, “phi chính trị hóa” quân đội... diễn biến phức tạp.

Tiếp nối truyền thống vẻ vang và phát huy tinh thần Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, chúng ta cần tiếp tục khẳng định sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, trực tiếp là Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Cùng với đó là thường xuyên đánh giá và dự báo sớm, chính xác tình hình, xác định đúng thuận lợi và khó khăn. Chủ động chuẩn bị chu đáo cả sức mạnh vật chất và tinh thần, nhất là năng lực đổi mới tư duy. Phát huy trí tuệ sáng tạo của cả hệ thống chính trị cùng toàn dân, hoạch định đúng đường lối, chính sách cũng như chiến lược xây dựng và bảo vệ Thủ đô cùng đất nước. Phối hợp chặt chẽ các cấp, các ngành, sáng suốt tìm ra nhiều giải pháp đồng bộ, động viên mọi nguồn lực, sức mạnh Thủ đô và đất nước, kết hợp với mở rộng quan hệ và hợp tác quốc tế, để xây dựng Hà Nội cùng đất nước, ngang tầm Thủ đô và các nước trong khu vực cũng như trên thế giới.

Thượng tá, Tiến sĩ Lê Quý Thi (Viện Lịch sử quân sự)