Nhiều diện tích cây trồng thiếu nước

Vụ đông xuân năm nay huyện Tủa Chùa gieo cấy 582ha lúa nước, 133ha ngô xuân hè và đã trồng được 1.602ha ngô nương. Từ tháng đầu 2 đến nay, trên địa bàn huyện xuất hiện các đợt nắng nóng kéo dài làm khô kiệt nguồn nước mặt các ao hồ, khe suối. Nắng nóng kéo dài đã làm khoảng 15% diện tích lúa bị thiếu nước; chủ yếu ở các chân ruộng cao. Trong đó, có khoảng 15ha lúa tại các xã Mường Báng, Xá Nhè, Tủa Thàng và thị trấn Tủa Chùa bị thiếu nước trầm trọng, khó khắc phục được. Đối với diện tích cây ngô, nhất là diện tích ngô nương, hiện nay do thiếu nước nên tổng diện tích trồng mới đạt 1.602/5.030ha theo kế hoạch.

Ông Phạm Quốc Đạt, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tủa Chùa cho biết: Diện tích ngô xuân, ngô hè thu và các loại cây trồng khác đều trong tình trạng thiếu nước nghiêm trọng, không phát triển được. Huyện đã cử cán bộ chuyên môn phối hợp với các xã hướng dẫn người dân các giải pháp phòng chống, khắc phục hạn hán; chỉ đạo khuyến nông xã, thôn bản và tổ quản lý thủy nông các xã, thị trấn hướng dẫn san xẻ nước tưới tiêu hợp lý, sử dụng nguồn nước tiết kiệm bằng biện pháp xả tưới luân phiên theo ngày cho các khu vực ruộng có chung kênh mương hoặc đường ống dẫn nước. UBND huyện đã đề nghị Công ty Quản lý thủy nông tỉnh có giải pháp điều tiết nước, tăng cường hệ thống đường ống dẫn nước về các cánh đồng thị trấn và xã Mường Báng để giảm thiểu thiệt hại cho người dân. Chỉ đạo UBND các xã, thị trấn chủ động sử dụng nguồn kinh phí từ ngân sách địa phương để thực hiện các giải pháp phòng chống hạn hán như hỗ trợ máy bơm để bơm nước từ sông suối. Đối với diện tích cây trồng bị thiệt hại hoàn toàn, không thể khắc phục được lập hồ sơ đề nghị huyện hỗ trợ.

Trên địa bàn huyện Điện Biên Đông, nhiều diện tích cây trồng hàng năm (lúa nước, lúa nương, khoai sọ, sắn) tại một số xã: Keo Lôm, Phình Giàng, Xa Dung, Phì Nhừ… bị thiếu nước. Do hạn hán nên tổng diện tích gieo, trồng các loại cây trồng trên địa bàn huyện đến nay chậm hơn so với năm trước và chưa đạt kế hoạch giao. Đơn cử, cây lúa nương thời điểm này của năm trước, diện tịch gieo trồng cơ bản đạt kế hoạch đề ra, nhưng năm nay tỷ lệ gieo trồng thấp. Vụ đông xuân năm nay, theo kế hoạch giao huyện Điện Biên Đông gieo trồng 7.120ha lúa nương, đến nay mới gieo được 10ha.

Theo ông Vàng A Pó, Chủ tịch UBND xã Phình Giàng (huyện Điện Biên Đông), do hạn hán nên dù đã đến thời vụ trồng lúa nương, nhưng người dân chưa gieo giống. Đối với cây sắn, kế hoạch huyện giao thực hiện trên 60ha, đến nay người dân đã trồng được khoảng 50% diện tích. Tuy nhiên, do nắng nóng kéo dài, nên dù trồng được hơn một tháng nhưng đến nay chưa sinh trưởng và phát triển được; khả năng mất mùa lên đến 70% nếu trong vài ngày tới không có mưa. Cùng với đó, diện tích lúa nước cũng trước nguy co bị ảnh hưởng nếu nắng nóng cứ tiếp tục kéo dài.

Việc thiếu nước, hạn hán không chỉ ảnh hưởng đến các loại cây trồng hàng năm, mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến các loại cây trồng lâu năm, cây ăn quả. Đơn cử như tại xã Rạng Đông (huyện Tuần Giáo), với 55ha cây ăn quả (bưởi, xoài, mít), hiện nay đang trong thời kỳ ra quả và nuôi quả, song do thiếu nước nên nhiều quả chậm phát triển và rụng. Bên cạnh đó, một số diện tích (cây mít) mới trồng cũng bị chết do thiếu nước tưới.

Vụ đông xuân 2022 - 2023, toàn tỉnh gieo cấy gần 9.900ha lúa; hơn 5.136ha cây ngô xuân hè; 5.042ha sắn; 352ha lạc… Hiện nay, đến 90% diện tích lúa đang trong giai đoạn đòng già - trỗ bông; các loại cây trồng khác đang ở giai đoạn cây con phát triển thân lá; một số loại cây ăn quả đang trong giai đoạn nuôi quả. Đây là giai đoạn cây trồng rất cần nước tưới để sinh trưởng và phát triển, tích lũy chất dưỡng nuôi quả, hạt. Song hiện nay, tình trạng khô hạn đang diễn ra tại nhiều địa phương, nhất là đối với những xã vùng cao. Do thiếu nước tưới, nhiều loại cây trồng trên địa bàn các huyện, thị, thành phố chậm thực hiện so với kế hoạch đề ra. Như lúa nương kế hoạch đề ra hơn 24.000ha, nhưng mới thực hiện được 10ha (chậm hơn so với năm trước gần 2.000ha); cây lạc diện tích gieo trồng đạt 352ha, chậm gần 300ha; cây ngô xuân hè gieo trồng 5.136ha, chậm gần 4.500ha; cây sắn đạt hơn 5.000ha, chậm gần 2.000ha…

Theo nhận định của cơ quan chức năng, điều kiện thời tiết đến tháng 5, nắng nóng kéo dài, nguy cơ thiếu nước cục bộ trên cây trồng có khả năng xuất hiện. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến cáo, để đảm bảo diện tích, năng suất cây trồng, hạn chế thấp nhất các thiệt hại do thiếu nước, hạn hán gây ra, các địa phương chủ động kiểm tra, rà soát, đánh giá nguồn nước tưới từ các công trình thủy lợi, các nguồn nước khác. Trên cơ sở đó hướng dẫn người dân có giải pháp điều tiết nước hợp lý, ưu tiên nguồn nước tưới cho lúa đông xuân, các cây trồng vụ xuân hè, cây ăn quả. Đồng thời, hướng dẫn người dân sử dụng sử dụng nước tưới tiết kiệm, có các biện pháp quản lý chặt chẽ nguồn nước tưới; vận động người dân thực hiện các biện pháp khơi thông dòng chảy, kiểm tra ngăn chặn kịp thời các hành vi phá hoại hệ thống công trình thủy lợi, công trình tưới nước phục vụ sản xuất. Phối hợp với các đơn vị quản lý và khai thác công trình thủy lợi, hồ chứa nạo vét hệ thống kênh mương nội đồng, khơi thông dòng chảy, lắp đặt hệ thống bơm tăng cường. Đối với diện tích thiếu nước không có khả năng đảm bảo nước cần kịp thời hướng dẫn người dân chuyển đổi sang các loại cây trồng khác, đảm bảo thời vụ gieo trồng.