Xây dựng thị xã hiện đại, giàu bản sắc

Sau giải phóng, TX. Mường Lay tập trung lao động sản xuất khôi phục kinh tế, khắc phục hậu quả chiến tranh. Nhờ vận dụng linh hoạt chủ trương, đường lối của Đảng vào thực tiễn địa phương, chỉ trong một thời gian ngắn, Mường Lay đã chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế cá thể sang mô hình kinh tế tập thể, tăng cường công tác quản lý kinh tế trong cơ quan, xí nghiệp nhà nước. Xây dựng khối công - nông liên minh, đẩy mạnh xây dựng cơ bản, giao thông vận tải, tài chính, thương nghiệp, văn hóa - xã hội phục vụ đời sống nhân dân; các mặt quản lý hành chính xã hội đi vào nền nếp.

Giai đoạn từ năm 1990 - 1996, thiên tai lũ lụt xảy ra liên tiếp; nặng nề nhất là 2 cơn lũ lịch sử năm 1990 và năm 1996 đã gây thiệt hại lớn về người, tài sản; phá hủy phần lớn cơ sở hạ tầng. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc thị xã tiếp tục gồng mình khắc phục hậu quả, vượt khó đi lên, từng bước ổn định cuộc sống. Từ năm 2006 - 2016, thị xã bước vào giai đoạn “Thực hiện công cuộc di dân tái định cư dự án thủy điện Sơn La - xây dựng tái thiết đô thị mới”, tiến hành đồng thời 2 nhiệm vụ: Vừa phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh; vừa thực hiện di dân tái định cư - tái thiết đô thị.

Giai đoạn đổi mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc TX. Mường Lay đã linh hoạt tận dụng, khai thác tốt tiềm năng, lợi thế địa phương để phát triển kinh tế. Năm 2023, thu nhập bình quân người lao động đạt 37,02 triệu đồng/người. Cơ cấu kinh tế theo ngành, lĩnh vực dịch chuyển đúng hướng: Thương mại, dịch vụ, du lịch chiếm 65,88%; nông, lâm nghiệp thủy sản: 16,73%; công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp - xây dựng: 17,39%. Tổng sản lượng cây lương thực có hạt đạt 3.563,53 tấn (tăng gấp 9 lần so với năm 1971); tỷ lệ che phủ rừng đạt 65,4%. Tổng giá trị sản xuất công nghiệp và xây dựng bình quân theo giá so sánh 2010 đạt 138,05 tỷ đồng; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ trung bình đạt 334,69 tỷ đồng.

Sau khi di dời phục vụ công trình thủy điện quốc gia, TX. Mường Lay nằm trong một thung lũng hẹp, dài, nơi ngã ba giao cắt của sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay. Từ đó, tạo ra tiềm năng, lợi thế rất lớn để TX. Mường Lay xây dựng kế hoạch, định hướng phát triển kinh tế “thương mại, dịch vụ, du lịch”.

Hàng năm, TX. Mường Lay tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện và tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao nhằm giới thiệu, quảng bá và khai thác tiềm năng, thế mạnh của thị xã trong lĩnh vực dịch vụ và du lịch. Thị xã quan tâm bảo vệ, tôn tạo và khai thác các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn gắn với hoạt động du lịch. Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức thành công Lễ hội Đua thuyền đuôi én và giải vô địch các câu lạc bộ dù lượn quốc gia; phối hợp, khảo sát và xúc tiến du lịch tại 2 điểm: Bản Quan Chiêng (phường Na Lay) và bản Bắc 2 (xã Lay Nưa); xây dựng bản du lịch cộng đồng Quan Chiêng… Đồng thời hỗ trợ, phát triển các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú và các cơ sở kinh doanh dịch vụ trên địa bàn nhằm thực hiện tốt công tác tiếp đón khách du lịch. Năm 2023, TX. Mường Lay đã đón 31.616 lượt khách du lịch.

Thực hiện mục tiêu quy hoạch, phát triển đô thị, đầu tư hệ thống hạ tầng từng bước đồng bộ, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội là nhiệm vụ xuyên suốt từ đầu giai đoạn đổi mới đến nay. TX. Mường Lay tập trung triển khai hiệu quả nguồn vốn các chương trình, dự án của Trung ương, của tỉnh, nhất là các chương trình mục tiêu quốc gia để phát triển đô thị. Năm 2017, xã Lay Nưa được UBND tỉnh công nhận là xã đạt chuẩn nông thôn mới, hoàn thành trước 3 năm so kế hoạch đề ra. Đến năm 2022, xã Lay Nưa vinh dự là đơn vị đầu tiên của tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; có 4 bản đã được công nhận là thôn, bản kiểu mẫu. Theo lộ trình, TX. Mường Lay sẽ là đơn vị đầu tiên của tỉnh Điện Biên đạt chuẩn nông thôn mới cấp huyện.

Song song với phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch, TX. Mường Lay chú trọng phát triển kinh tế nông nghiệp. Trong đó đẩy mạnh cơ cấu lại ngành Nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng phát triển sản xuất hàng hóa tập trung, gắn với liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chế biến sản phẩm. Đến nay, thị xã có 2 sản phẩm OCOP (khẩu xén và bánh chí chọp). Đồng thời đưa các cây trồng mới vào địa bàn, bước đầu được nhân dân đón nhận. Năm 2023, TX. Mường Lay đã thực hiện chuyển đổi cơ cấu, trồng mới gần 80ha cây quế. Ngày càng có nhiều mô hình, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp đầu tư vào phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng tích hợp đa giá trị, vừa giữ gìn bản sắc văn hóa của địa phương vừa tạo việc làm nâng cao thu nhập cho người dân.

Nhìn lại chặng đường 70 năm qua, với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư, hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh; Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc TX. Mường Lay đã đoàn kết, phát huy nội lực, viết nên trang sử cách mạng vẻ vang cả trong kháng chiến và thời kỳ đổi mới. Thời gian tới, bên cạnh thời cơ, thuận lợi vẫn còn nhiều thách thức. Để tiếp tục hòa nhịp với bước tiến của tỉnh, thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng bộ tỉnh, Đại hội XIV Đảng bộ thị xã, TX. Mường Lay tiếp tục nắm vững và vận dụng sáng tạo, có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào điều kiện cụ thể của địa phương. Đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội trên cơ sở khai thác tốt tiềm năng, lợi thế của thị xã, tập trung thực hiện tốt 3 nhiệm vụ đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội: Chương trình mở rộng địa giới hành chính, xây dựng thị xã đến năm 2025 đạt đô thị loại IV; chương trình phát triển thương mại - dịch vụ - du lịch và chương trình phát triển nông, lâm nghiệp, đưa thị xã vững bước trên con đường đổi mới, hội nhập và phát triển.

Hoàng Văn Quyền

Chủ tịch UBND thị xã Mường Lay