Sáng 20/9, phiên tòa xét xử vụ án Trương Mỹ Lan – Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2 chuyển qua phần xét hỏi. HĐXX làm rõ hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua việc phát hành trái phiếu.
Là người được xét hỏi đầu tiên, Hồ Bửu Phương (Phó Tổng giám đốc phụ trách tài chính của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) thừa nhận hành hành vi phạm tội. Bị cáo này khai có tham gia vào các cuộc họp để quyết định chủ trương phát hành trái phiếu của ba công ty: Công ty An Đông, Quang Thuận và Sunny World. Bị cáo Hồ Bửu Phương cho biết, việc phát hành trái phiếu đều được Hội đồng quản trị (HĐQT) của các công ty này ra nghị quyết thông qua.
Các bị cáo tại tòa sáng 20/9.
Lý giải về việc vì sao các công ty thuộc hệ thống Vạn Thịnh Phát đứng ra mua sơ cấp các lô trái phiếu, bị cáo Phương cho biết, theo quy định thì khi các lô trái phiếu được phát hành, muốn các lô trái phiếu thành công thì phải có đơn vị mua sơ cấp. Nếu khi phát hành mà không có ai mua sơ cấp các lô trái phiếu đó thì thì các lô trái phiếu đó cũng bị hủy nên các công ty nội bộ trong hệ thống Vạn Thịnh Phát sẽ đứng ra mua để đảm bảo việc phát hành trái phiếu thành công.
Về dòng tiền chuyển qua lại giữa các công ty, cá nhân để mua các lô trái phiếu, Hồ Bửu Phương khai, việc hứa chuyển nhượng cổ phần giữa các tổ chức, cá nhân với nhau chỉ là một trong các kỹ thuật để xử lý dòng tiền (có thể là cho mượn, cho vay, hứa chuyển nhượng…). Đây là cách để lấy tiền ra từ đơn vị này chuyển qua đơn vị khác.
“Bị cáo không phụ trách phát hành trái phiếu bán cho người dân, tiền thu về, sử dụng vào mục đích gì thì bị cáo không biết, không được hưởng lợi. Bị cáo chỉ sử dụng kiến thức chuyên môn của mình (về tài chính) để đảm bảo phát hành thành công các lô trái phiếu. Đến bây giờ bị cáo vẫn không nghĩ là số lượng người mua trái phiếu lại nhiều đến như vậy” - bị cáo Phương trình bày.
Bị cáo Hồ Bửu Phương nói đã nhận thức được hành vi sai trái của mình. Bị cáo là người làm công ăn lương, thực hiện công việc là theo sự chỉ đạo của bị cáo Lan, không hưởng lợi gì khác từ việc phát hành trái phiếu. Bị cáo Phương đã tự nguyện khắc phục một phần hậu quả.
Bị cáo Hồ Bửu Phương.
Tiếp theo là bị cáo Đặng Phương Hoài Tâm (Phó văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát), người trực tiếp quản lý điều hành mọi hoạt động của văn phòng, giúp Trương Mỹ Lan thành lập, quản lý danh sách các công ty, cá nhân thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Đặng Phương Hoài Tâm đã chỉ đạo Phan Chí Luân làm việc với Hồ Bửu Phương, Nguyễn Phương Anh về việc quản lý danh sách, lập phương án hứa chuyển nhượng cổ phần làm căn cứ cho Công ty Điền Gia Cát (không có hoạt động thực tế) và 8 cá nhân được thuê ký các chứng từ nộp, rút tiền khống để hợp thức dòng tiền cho Công ty Điền Gia Cát mua sơ cấp, giúp sức cho Trương Mỹ Lan và đồng phạm phát hành gói trái phiếu của Công ty Setra, chiếm đoạt số tiền 2.000 tỷ đồng của 2.431 bị hại.
Người tiếp theo là bị cáo Nguyễn Phương Anh (Phó Tổng Giám đốc Công ty SPG), từ năm 2018 đã được giao nhiệm vụ quản lý toàn bộ dòng tiên và quản lý, theo dõi các kê toán viên thực hiện các hoạt động tài chính, kế toán của các công ty “ma” thuộc nhóm Công ty SPG. Nguyễn Phương Anh đã tham gia lập các hợp đồng khống, lên phương án hứa chuyển nhượng cổ phân, sử dụng cá nhân được thuê ký chứng từ khống nộp/rút tiền, hoàn tất chuỗi các giao dịch chạy dòng tiền khống tạo lập trái phiếu đã giúp cho Trương Mỹ Lan và đồng phạm phát hành trái phiếu của 4 công ty: An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra, đồng phạm với Trương Mỹ Lan chiếm đoạt số tiền hơn 30 ngàn tỷ đồng của 35.824 bị hại.
Nguyễn Phương Anh thừa nhận nội dung cáo trạng nêu. Bị cáo cũng thừa nhận mình là người quản lý trực tiếp các công ty “ma” và là người chi trả lương cho nhân viên các công ty, tùy theo vị trí công việc của các nhân viên. Bị cáo cho rằng mình chỉ hưởng lương chứ không hưởng lợi từ việc làm trên.
Bùi Đức Khoa (Phó Tổng Giám đốc Công ty Natural Land) cũng thừa nhận nội dung cáo trạng, chỉ “đính chính” một chi tiết nhỏ về việc nhầm lẫn về thời gian trong lời khai của bị cáo trước cơ quan điều tra. Bùi Đức Khoa khai, công việc của bị cáo là nghiên cứu thị trường bất động sản. Nhưng bị cáo lại là người tìm, thuê và quản lý khoảng 100 cá nhân theo chỉ đạo của Nguyễn Ngọc Dương, để phục vụ cho các hoạt động của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Năm 2018, 2019, Bùi Đức Khoa lập các hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần khống, sử dụng các cá nhân thuê ký chứng từ khống nộp/ rút tiền, giúp Trương Mỹ Lan và đồng phạm phát hành 3 gói trái phiếu của Công ty An Đông, chiếm đoạt số tiền gần 25 ngàn tỷ đồng của 30.738 bị hại.