Hội nghị về vấn đề Israel - Palestine: Nỗ lực xoa dịu căng thẳng

Hội nghị tại Sharm El Sheikh được Ai Cập đăng cai tổ chức là cuộc họp thứ hai nhằm góp phần xoa dịu căng thẳng ở khu vực Bờ Tây. Sự kiện có sự hiện diện của các quan chức chính trị và an ninh cấp cao đại diện của Nhóm 5 gồm Ai Cập, Palestine, Israel, Jordan, Mỹ. Đây là các bên chung quan điểm ủng hộ tiến trình đối thoại nhằm ngăn chặn các hành động đơn phương, tránh leo thang xung đột, chấm dứt tình trạng bạo lực hiện nay giữa Israel và Palestine.

Theo tuyên bố chung của hội nghị, các bên đã đạt nhất trí về nhiều nội dung, nổi bật là việc giảm leo thang đồng thời xây dựng lòng tin giữa Palestine và Israel. Theo đó, Chính phủ Israel và chính quyền Palestine “tái khẳng định cam kết hành động ngay lập tức để chấm dứt các biện pháp đơn phương trong khoảng thời gian 3-6 tháng”. Phía Israel cam kết ngừng thảo luận về mọi đơn vị định cư mới trong 4 tháng và ngừng cấp phép cho bất kỳ khu định cư nào trong 6 tháng.

Palestine và Israel cũng tái khẳng định cam kết đối với các thỏa thuận trước đó giữa hai bên, đặc biệt là quyền hợp pháp của chính quyền Palestine thực hiện các trách nhiệm an ninh trong khu vực A ở Bờ Tây, phù hợp với những thỏa thuận hiện hành. Quan trọng hơn, Palestine và Israel đã nhất trí “giải quyết các vấn đề gai góc thông qua đối thoại trực tiếp” và “thiết lập một cơ chế để kiềm chế và chống lại bạo lực cùng những tuyên bố kích động bạo lực”. Dự kiến, cơ chế này sẽ được báo cáo lên lãnh đạo Nhóm 5 tại phiên họp tiếp nối hội nghị Sharm El Sheikh, dự kiến diễn ra vào tháng 4-2023.

Cùng với đó, các bên tham gia hội nghị cũng nhất trí xây dựng cơ chế cải thiện điều kiện sống của người dân Palestine cũng như tình hình tài chính của chính quyền Palestine; đồng thời thống nhất “giữ nguyên hiện trạng lịch sử của các thánh địa ở Jerusalem” - nhất là trong Tháng lễ Ramadan tới đây. Trong thời gian tới, các bên cũng sẽ tổ chức nhiều cuộc họp để hỗ trợ cho “quá trình bình ổn” giữa Palestine và Israel.

Theo giới quan sát, hội nghị tại Sharm El Sheikh diễn ra lúc này là kịp thời, trong bối cảnh bạo lực ngày càng diễn biến phức tạp giữa Israel và Palestine. Theo số liệu của hãng tin Reuters, trong năm qua, các lực lượng Israel tiến hành hàng ngàn vụ bắt giữ tại khu vực Bờ Tây, trong khi đụng độ đã khiến hơn 200 người Palestine và hơn 40 người Israel thiệt mạng. Từ đầu năm 2023 tới nay, 86 người Palestine đã thiệt mạng, trong đó có 16 trẻ em.

Mặt khác, thành công của cuộc gặp cũng cho thấy vai trò quan trọng của chủ nhà Ai Cập trong vấn đề Palestine hiện nay. Ai Cập đã nhiều lần khẳng định, giải quyết hòa bình vấn đề Palestine luôn là ưu tiên hàng đầu của Ai Cập. Lâu nay, nước này vẫn hợp tác chặt chẽ với cơ quan Liên hợp quốc cứu trợ cho người tị nạn Palestine tại vùng Cận Đông (UNRWA), trên quan điểm tăng cường an ninh và ổn định trong khu vực. Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry mới đây cũng nêu rõ, việc nối lại tiến trình hòa bình vì sự nghiệp chính nghĩa của Palestine sẽ có tác động tích cực đối với các công việc của UNRWA, giúp cơ quan này vượt qua những thách thức hiện nay.

Nhìn chung, những kết quả đạt được trong hội nghị lần này tại Sharm El Sheikh đóng góp quan trọng vào tiến trình chấm dứt bạo lực trong khu vực. Tuy nhiên, để thực sự có một giải pháp hòa bình cho vấn đề Palestine, các bên tham gia cần hiện thực hóa được những thỏa thuận trên bàn đàm phán, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh trao đổi, tìm tiếng nói chung trong các vấn đề còn tồn tại khác biệt.