Iran tiến hành bầu cử Tổng thống

Áp phích giới thiệu các ứng cử viên Tổng thống trên đường phố Iran. Ảnh: EPA

Cuộc bỏ phiếu bắt đầu từ 8h sáng (giờ địa phương, tức khoảng 11h30 giờ Việt Nam) và kết thúc lúc 20h. Các nhà chức trách cho biết, có 59.000 điểm bỏ phiếu trên toàn quốc, trong đó 5.000 điểm ở Thủ đô Tehran. Có 1.700 điểm thực hiện điện tử hoàn toàn cho việc bỏ phiếu bầu.

Bộ Nội vụ Iran điều động 250.000 nhân viên an ninh từ Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) và lực lượng Basij để giám sát việc bỏ phiếu, bảo đảm cuộc bầu cử diễn ra an toàn.

Bốn ứng cử viên tham gia tranh cử gồm: Chủ tịch Quốc hội Mohammad Baqer Qalibaf theo đường lối cứng rắn; cựu chỉ huy lực lượng Vệ binh Cách mạng Saeed Jalili theo đường lối bảo thủ, từng là trưởng đoàn đàm phán hạt nhân và đã điều hành văn phòng của Lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei trong 4 năm; nhà lập pháp theo chủ nghĩa cải cách Masoud Pezeshkian; cựu Bộ trưởng Nội vụ Mostafa Pourmohammadi.

Theo kết quả các cuộc thăm dò dư luận, Chủ tịch Quốc hội Mohammad Baqer Qalibaf đang dẫn đầu về tỷ lệ ủng hộ. Ông Qalibaf là một nhà kỹ trị, có quan hệ chặt chẽ với IRGC và Giáo chủ Ali Khamenei. Bên cạnh đó, ông Qalibaf đã ba lần tham gia tranh cử Tổng thống vào các năm 2005, 2013 và 2017. Năm 2021, ông Qalibaf đã rút lui không tham gia tranh cử để dành phiếu cho ứng viên Ebrahim Raisi, người trở thành Tổng thống sau đó.

Trước thềm bầu cử, Thị trưởng Tehran Alireza Zakani và ứng cử viên Amir-Hossein Ghazizadeh Hashemi, một chính trị gia bảo thủ đã tuyên bố rút lui, đồng thời kêu gọi các ứng cử viên khác làm điều tương tự “để mặt trận cách mạng được củng cố”.

Tại Iran, Tổng thống điều hành đất nước, song các vấn đề quan trọng như chương trình hạt nhân và chính sách đối ngoại vẫn chịu ảnh hưởng bởi quyết định của Lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei.

Trong bối cảnh Iran đang phải đối mặt với các lệnh trừng phạt nặng nề từ Mỹ và phương Tây, bất kể ứng viên nào giành chiến thắng cũng sẽ phải tìm biện pháp vực dậy nền kinh tế và tìm lối thoát cho các xung đột đang có dấu hiệu leo thang cao nhất trong nhiều năm trở lại đây với Israel.

Tỷ lệ lạm phát 40,8% từ cuối năm 2023 và nằm trong danh sách 10 nước có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất thế giới lên tới 12,4%. Các lệnh trừng phạt từ Mỹ và phương Tây cho đến nay cũng đã khiến kinh tế Iran thiệt hại hơn 300 tỷ USD.