Nghệ nhân dân gian là những người nắm giữ kiến thức, bí quyết thực hành các loại hình di sản văn hóa phi vật thể, và là chủ thể của di sản văn hóa phi vật thể. Để thực hiện tốt công tác bảo vệ, phát huy giá trị di sản thì cần tạo điều kiện thuận lợi để các nghệ nhân gìn giữ, truyền dạy và sáng tạo.
Ngày 27/9, tại Bảo tàng Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Tọa đàm Vai trò, trách nhiệm của nghệ nhân trong bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn thành phố.
Với 1.793 di sản văn hóa phi vật thể các loại, Hà Nội là nơi tập trung nhiều di sản văn hoá phi vật thể nhất của cả nước, bao gồm nhiều loại hình khác nhau, từ tri thức dân gian, tập quán xã hội cho đến các loại hình diễn xướng dân gian…
Thành phố có 131 người được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú.
Thành phố đã có nhiều chính sách, hoạt động hỗ trợ nghệ nhân. Tháng 12/2022, Hội đồng nhân dân thành phố ban hành Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND Quy định chế độ đãi ngộ, hỗ trợ “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ Ưu tú”, Nghệ nhân và Câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể thành phố Hà Nội. Tiếp đó, Sở Văn hóa và Thể thao đã ban hành hướng dẫn triển khai Nghị quyết ở các địa phương.
Hiện nay, thành phố thực hiện hỗ trợ Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú kinh phí hàng tháng, góp phần động viên, khích lệ các nghệ nhân tiếp tục gìn giữ, bảo vệ, trao truyền, quảng bá, phát huy giá trị các di sản đang nắm giữ.
Ngoài ra, các quận, huyện, thị xã đã và đang triển khai thực hiện, hỗ trợ kiện toàn, thành lập các Câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể. Các Câu lạc bộ này sẽ được hỗ trợ lần đầu, hỗ trợ hàng năm để hoạt động. Đến nay, đã có 2 Câu lạc bộ được thành lập là Câu lạc bộ Trống quân xã Khánh Hà (huyện Thường Tín) và Câu lạc bộ ca trù Yên Nghĩa (quận Hà Đông).
10 Câu lạc bộ đã thành lập Ban Vận động và đang hoàn thiện thủ tục thành lập Câu lạc bộ như: Câu lạc bộ Ca trù Lỗ Khê, Chanh Thôn; Câu lạc bộ múa bồng Triều Khúc, Câu lạc bộ tuồng xã Xuân Nộn… Ngoài ra, thành phố còn bố trí kinh phí cho các nghệ nhân thực hiện truyền dạy.
Hiện nay, các quận, huyện như: Đan Phượng, Phúc Thọ, Phú Xuyên, Bắc Từ Liêm, Hà Đông, Đông Anh, Hoài Đức, Quốc Oai, Thường Tín, Ứng Hòa, Tây Hồ, Hoàn Kiếm, Ba Đình… đã triển khai truyền dạy các loại hình di sản và chi kinh phí hỗ trợ cho các nghệ nhân.
Tại toạ đàm, các nhà nghiên cứu, các nghệ nhân dân gian đã trao đổi về các nội dung như: Vai trò, trách nhiệm của nghệ nhân trong việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể; vai trò tích cực của nghệ nhân trong xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam nói chung, người Hà Nội nói riêng đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; việc thực hiện các chủ trương, nhiệm vụ, kế hoạch của Trung ương và Thành phố trong công tác bảo vệ, phát huy giá trị các di sản văn hóa phi vật thể…
Trong khuôn khổ Tọa đàm, Sở Văn hóa và Thể thao thông tin về “Cuộc thi sáng tác lời thơ mới cho các thể cách Hát nói trong Ca trù trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2023”.
Kế hoạch và Thể lệ cuộc thi đã được ban hành tới các quận, huyện, thị xã và nhận được sự hưởng ứng tích cực của các nghệ nhân.