Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) vừa công bố Báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu, trong đó dự báo Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) danh nghĩa của Đức năm 2023 sẽ vượt Nhật Bản, trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới.
GDP danh nghĩa là tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ được tạo ra trong một quốc gia, tính theo giá hiện tại chưa kể lạm phát.
Theo ước tính của IMF, GDP của Đức sẽ đạt 4.430 tỷ USD trong năm nay. Trong khi đó, số liệu này của Nhật Bản chỉ là 4.230 tỷ USD, vì vậy quy mô nền kinh tế Đức sẽ chỉ xếp sau Mỹ và Trung Quốc. IMF cũng dự báo GDP bình quân của Đức là 52.824 USD, còn của Nhật Bản là 33.950 USD.
Một phần nguyên nhân của sự đổi ngôi này là đồng yen của Nhật Bản yếu đi, khiến GDP giảm khi quy đổi sang USD. Đồng yen hiện tiến sát mốc 160 yen đổi một euro. Lần cuối tỷ giá ở mức này là vào tháng 8/2008.
Ngày 24/10, đồng nội tệ Nhật Bản đã lần thứ hai trong năm nay vượt ngưỡng 150 yen đổi được 1 USD. Năm ngoái, việc đồng yen chạm mốc này khiến giới chức Nhật Bản phải can thiệp vào thị trường tiền tệ.
Đồng yen yếu đi do chênh lệch lãi suất giữa Nhật Bản và phương Tây. Trong khi Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) nâng lãi suất mạnh tay để đối phó lạm phát, Nhật Bản vẫn duy trì lãi suất âm. Trong khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất trong các cuộc họp sắp tới, kỳ vọng rằng chi phí đi vay sẽ cao hơn trong thời gian dài hơn có thể sẽ duy trì áp lực lên đồng nội tệ của Nhật Bản.
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ nhóm họp vào tuần tới trong bối cảnh có suy đoán về việc điều chỉnh khả năng kiểm soát lợi suất trái phiếu, nhưng việc chấm dứt lãi suất âm không được nhiều người dự đoán cho đến năm sau. Tuy nhiên, các số liệu này cũng cho thấy tốc độ tăng trưởng dài hạn ổn định hơn ở Đức sẽ khiến các nhà hoạch định chính sách ở Nhật Bản lo ngại khi xem xét chi tiết về gói kinh tế mới nhất của mình.
Khi được hỏi về dự báo của IMF, Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Yasutoshi Nishimura cho hay: “Đúng là tiềm năng tăng trưởng của Nhật Bản đã tụt lại phía sau và vẫn ở mức chậm chạp. Chúng tôi muốn lấy lại nền tảng đã mất trong 20 hoặc 30 năm qua. Chúng tôi muốn đạt được điều đó thông qua các biện pháp như gói kích thích sắp tới”.
Hôm 23/10, Thủ tướng Fumio Kishida cho biết, gói kích thích kinh tế này bao gồm việc gia hạn trợ cấp năng lượng, một biện pháp nhằm giúp làm dịu cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt do lạm phát tăng lên mức cao nhất trong nhiều thập niên. Ông cũng tiết lộ sẽ có các biện pháp để đảm bảo duy trì đà tăng lương cùng với một số hình thức giảm thuế.
Dù trải qua thời kỳ tăng trưởng chậm kéo dài, Nhật Bản vẫn giữ được vị trí nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới trong hơn một thập kỷ qua. Trong các năm tới, thứ hạng của Nhật Bản có thể còn tiếp tục giảm. IMF dự báo Nhật Bản trượt xuống vị trí thứ 5 trong giai đoạn 2026 - 2028. Khi đó, Ấn Độ có thể vượt lên để trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới.