Nhật Bản kêu gọi kiểm soát vũ khí có khả năng tự vận hành

Các loại vũ khí thông minh được xem là mối đe dọa với con người. Ảnh: Viện Hải quân Mỹ

The Mainichi đưa tin, Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã đệ trình văn kiện lên Liên hợp quốc, nêu rõ lập trường của Tokyo về các hệ thống vũ khí tự vận hành (LAWS).

Theo Tokyo, LAWS là hệ thống "một khi được kích hoạt, có thể tự xác định, lựa chọn và tấn công các mục tiêu bằng yếu tố sát thương mà không cần sự can thiệp của người điều khiển".

Văn kiện khẳng định sự cần thiết duy trì nguyên tắc "lấy con người làm trung tâm" và các công nghệ mới nổi cần được sử dụng "một cách có trách nhiệm".

Văn kiện cũng nêu rõ, sự hiện diện của con người (khi vận hành vũ khí) là bắt buộc, vì con người là đối tượng phải chịu trách nhiệm theo luật nhân đạo quốc tế.

Nhật Bản tin rằng, với tình hình hiện tại, không có gì bảo đảm các loại vũ khí nhóm LAWS sẽ được sử dụng phù hợp với luật nhân đạo quốc tế. Tokyo cũng khẳng định không có ý định phát triển những vũ khí như vậy.

Tuy nhiên, Tokyo cũng đề cập đến một số lợi ích của vũ khí vận hành tự động, chẳng hạn như giảm lỗi của con người và giải quyết tình trạng thiếu nhân lực - hai yếu tố được cân nhắc trong thời điểm Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (SDF) đang phải vật lộn với nhu cầu tuyển dụng.

Động thái mới của Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh những lo ngại toàn cầu về việc sử dụng vũ khí có khả năng tự vận hành thông minh đang gia tăng, đòi hỏi sớm có những quy định quản lý. Một ví dụ được nhiều kênh truyền thông quốc tế đưa ra là xu hướng triển khai thiết bị bay không người lái chiến đấu đã trở nên phổ biến trong các cuộc xung đột.

"Vũ khí với trí tuệ nhân tạo (AI) từng là một chủ đề hư cấu, nhưng bây giờ, chúng đã trở thành hiện thực và ngày càng có nhiều người nhận thấy cần phải suy nghĩ nghiêm túc về vấn đề này", một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết.

Dự kiến, sau khi thu thập ý kiến trên toàn cầu, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres sẽ công bố một báo cáo về LAWS vào mùa hè năm nay.

Trước đó, Đại hội đồng Liên hợp quốc hồi cuối năm 2023 cũng đã thông qua một nghị quyết nêu bật "nhu cầu cấp thiết đối với cộng đồng quốc tế nhằm giải quyết những thách thức và mối quan tâm do các hệ thống vũ khí tự vận hành gây ra".