Mỹ tìm cách đối phó với làn sóng di cư tăng đột biến

Những người di cư đang chờ xử lý sau khi vượt biên từ Mexico vào Mỹ tại Eagle Pass, Texas. Ảnh: Gettty

Chính quyền Tổng thống J.Biden đã nhiều lần coi làn sóng di cư đông kỷ lục trên khắp Tây bán cầu là một vấn đề khu vực cần sự trợ giúp từ nhiều đối tác. Nhưng bất chấp một loạt biện pháp của Mỹ, hàng nghìn người di cư vẫn đến biên giới phía Nam nước Mỹ. Những tuần gần đây, thống kê từ cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ (CBP) cho thấy, có khoảng 12.000 lượt người di cư bất hợp pháp qua biên giới mỗi ngày - một sự gia tăng đột biến so với những tháng trước, khiến cơ quan quản lý nhập cư Mỹ choáng ngợp.

Lực lượng tuần tra biên giới Mỹ và một số bang nhận thấy đang bị quá tải, thiếu nguồn lực để quản lý hàng nghìn người di cư đến từ Mexico mỗi ngày - một cuộc khủng hoảng khiến Tổng thống Joe Biden phải hứng chịu những chỉ trích dữ dội từ các đối thủ đảng Cộng hòa. Cáo buộc ông Joe Biden "cố tình không hành động" trong vấn đề biên giới, ngày 18-12, Thống đốc bang Texas Greg Abbott đã ký dự luật, trong đó quy định người nhập cư bất hợp pháp vào bang này là tội phạm. Căn cứ theo đạo luật mới của bang, dự kiến có hiệu lực từ tháng 3-2024, lực lượng thực thi luật pháp bang Texas sẽ được quyền bắt giữ những người nhập cư trái phép. Sau đó, các trường hợp này phải tuân thủ lệnh của thẩm phán bang Texas rời khỏi nước Mỹ, hoặc có thể bị truy tố với mức án phạt lên tới 6 tháng tù giam...

Giới phân tích nhận định, đạo luật trên của bang Texas có thể phải đối diện với những thách thức pháp lý đầy khó khăn vì việc thực thi luật nhập cư là trách nhiệm cấp liên bang. Các thành viên đảng Dân chủ trong cơ quan lập pháp bang Texas cho rằng, đạo luật này "lấn" thẩm quyền của chính phủ liên bang. Cùng với đó, ông Greg Abbott đã ký dự luật về việc đình chỉ tuyến đường sắt quốc tế nối với hai thành phố Eagle Pass và El Paso của Mexico nhằm ngăn chặn làn sóng nhập cư trái phép vào Texas bằng đường sắt. Ngay sau khi chính quyền bang Texas tạm dừng hoạt động 2 tuyến đường sắt liên vận, hơn 10.000 toa hàng đã bị ách tắc ở hai đầu biên giới, gây thiệt hại kinh tế cho Mexico tới 200 triệu USD chỉ trong 2 ngày.

Trong bối cảnh này, ông chủ Nhà Trắng đã có cuộc thảo luận với Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador cuối tuần qua để tìm kiếm sự hỗ trợ. Hai tổng thống đã đồng ý rằng, “cần khẩn cấp có các hành động thực thi bổ sung” để mở lại tuyến đường sắt quốc tế nối với hai thành phố Eagle Pass và El Paso của Mexico. Và sau 5 ngày đóng cửa, đến chiều 23-12, Washington đã mở lại hai cửa khẩu đường sắt quan trọng này. Tuy nhiên, CBP tuyên bố, việc xử lý xe cộ tại Eagle Pass vẫn bị đình chỉ, cùng với các hoạt động dành cho người đi bộ tại San Diego San Ysidro cũng như các hoạt động nhập cảnh tại Lukeville và Morely Gate ở Nogales, Arizona. Trong tuần này, các quan chức cấp cao của Mỹ sẽ tới Mexico để thảo luận với giới chức Mexico về các hành động tiếp theo.

An ninh biên giới vẫn là một thách thức đối với ông Joe Biden trong cuộc đua tái tranh cử Tổng thống vào năm 2024. Vấn đề này đã được đặt lên hàng đầu khi các nhà đàm phán tại Thượng viện cố gắng đạt được một thỏa thuận về các biện pháp nhập cư cứng rắn hơn dọc biên giới Mỹ - Mexico đi đôi với gói viện trợ cho Ukraine. Các cuộc đàm phán đã bị đình trệ, khiến nhà lãnh đạo Mỹ không thể giành được viện trợ bổ sung cho Kiev trước cuối năm nay.

Nhập cư là một trong những vấn đề gây chia rẽ nhất trong nền chính trị Mỹ và những nỗ lực cải cách của lưỡng đảng đã nhiều lần thất bại trong 20 năm qua. Tình hình khó kiểm soát gần đây khiến Tổng thống Joe Biden thêm đau đầu khi các thành viên đảng Cộng hòa cho rằng ông phải chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng biên giới, trong khi một số thị trưởng đảng Dân chủ bắt đầu chỉ trích và kêu gọi thay đổi chính sách nhập cư. Giải quyết vấn đề biên giới chắc chắn là trọng tâm tranh luận giữa ông Joe Biden và đối thủ đảng Cộng hòa trong chiến dịch tranh cử năm 2024.