Truyền thông thay đổi hành vi vệ sinh cá nhân, môi trường

Đến xã Ẳng Cang, huyện Mường Ảng hôm nay, công tác vệ sinh môi trường có nhiều thay đổi rõ nét; không còn tình trạng người dân nuôi nhốt trâu bò dưới gầm sàn, đa phần các hộ được sử dụng nước sinh hoạt, nhà tiêu hợp vệ sinh. Anh Lò Văn Thu, người dân bản Co En chia sẻ: Trước đây gia đình tôi vẫn buộc trâu dưới gầm sàn và sử dụng nhà tiêu 1 ngăn làm ở góc vườn; rác thải chưa được thu gom, xử lý gây ô nhiễm môi trường. Thông qua buổi tuyên truyền tại Ngày hội vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường nâng cao sức khỏe nhân dân; đồng thời, được cán bộ Trạm Y tế xã đến tận nhà tuyên truyền, gia đình tôi đã di chuyển chuồng chăn nuôi ra xa nhà. Cán bộ đã phân tích để gia đình hiểu cách sinh hoạt như trước là không hợp vệ sinh; cần phải di chuyển chuồng trại chăn nuôi ra xa nhà ở, phân loại rác thải để tiêu hủy, đốt đúng nơi đã quy định. Với số tiền 1.123.000 đồng được hỗ trợ từ chương trình “Mở rộng quy mô vệ sinh năm 2022” gia đình tôi đã thêm tiền mua vật liệu, cát, xi măng... xây nhà vệ sinh tự hoại sạch sẽ, đảm bảo yêu cầu, tiêu chuẩn.

Anh Hoàng Danh Toàn, cán bộ Trạm Y tế xã Ẳng Cang cho biết: Thực hiện chương trình “Mở rộng quy mô vệ sinh và nước sạch nông thôn dựa trên kết quả” Trạm Y tế xã đã phối hợp với Trung tâm Y tế huyện, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm thay đổi hành vi vệ sinh môi trường của người dân; hướng dẫn kỹ thuật xây dựng nhà tiêu cho các hộ dân. Nhờ đó, đến nay ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường của người dân đã được nâng lên; hạn chế tình trạng vứt rác bừa bãi, số hộ có nhà tiêu hợp vệ sinh ngày càng nâng lên. Hai năm trước một số bản vùng cao như: Phú Khớ, Hua Nậm, Pá Liếng, Pú Sua... là những bản “trắng” nhà tiêu hợp vệ sinh; nhưng đến nay, các bản này đều đã có nhà tiêu hợp vệ sinh. Năm 2022 thông qua chương trình “Mở rộng quy mô vệ sinh” bản Pú Súa xây dựng 3 nhà vệ sinh tự hoại; Pú Khớ 2 nhà tiêu thấm dội... góp phần nâng cao tỷ lệ số hộ dùng nhà tiêu hợp vệ sinh trên địa bàn xã lên 70%; số hộ sử dụng nước sạch hợp vệ sinh đạt 100%.

Để chương trình “Mở rộng quy mô vệ sinh và nước sạch nông thôn dựa trên kết quả” hiệu quả, Trung tâm Y tế huyện Mường Ảng đã phối hợp với trạm y tế các xã, thị trấn lập hồ sơ minh chứng, kiểm đếm; hướng dẫn kỹ thuật xây dựng nhà tiêu, tiến hành nghiệm thu nhà tiêu tại các hộ gia đình trong diện được hỗ trợ; đẩy mạnh kiểm tra, giám sát tiến độ, hỗ trợ kỹ thuật xây dựng, cải tạo nhà vệ sinh gia đình.

Huyện đẩy mạnh, đa dạng hóa các hoạt động truyền thông qua loa phát thanh xã với các nội dung: Sử dụng và bảo vệ nguồn nước sạch; rửa tay với xà phòng để phòng chống bệnh tật; sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh. Truyền thông trực tiếp qua buổi họp dân, thăm hộ gia đình chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh. Giai đoạn 2018 - 2022 toàn huyện thực hiện tuyên truyền qua hệ thống loa phát thanh xã được 180 lần. Truyền thông trực tiếp họp thôn bản 1.200 buổi, thu hút 36.000 lượt người nghe; thăm 16.000 hộ gia đình...

Ông Lù Văn Xuyên, Trưởng khoa Y tế công cộng và dinh dưỡng (Trung tâm Y tế huyện Mường Ảng) cho biết: Nhờ can thiệp qua nhiều hình thức truyền thông tại cộng đồng hiệu quả; tỷ lệ các hộ gia đình sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh và sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh được nâng lên rõ rệt. Trong đó, có hoạt động tổ chức ngày hội vệ sinh cấp xã, thôn bản với các hoạt động thi vẽ tranh tuyên truyền về vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, vệ sinh đường làng, ngõ xóm, rửa tay với xà phòng, sử dụng và bảo vệ nguồn nước sạch hộ gia đình; vẽ sơ đồ thôn/bản về nhà tiêu hộ gia đình những hộ có nhà tiêu và những hộ chưa có… Năm 2018 tổng số hộ có nhà tiêu hợp vệ sinh toàn huyện 6.140 hộ, đạt 59,2% (trong đó, nông thôn 56%); tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh là 95%. Đến nay, 7.733 hộ của huyện có nhà tiêu hợp vệ sinh, đạt 70,7% (nông thôn 66,8%). Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh 100%.

Bên cạnh kết quả đạt được, việc triển khai chương trình vẫn tồn tại những khó khăn. Người dân chưa chú trọng đến công tác vệ sinh môi trường và nước sạch, nhất là các bản vùng cao. Người dân làm nương vẫn phun thuốc trừ cỏ và chăn thả gia súc nên cũng ảnh hưởng đến nước đầu nguồn.