Vùng 4 Hải quân khắc phục khó khăn, anh dũng, đoàn kết, làm chủ vùng biển Tổ quốc

Sau chiến thắng Mùa Xuân năm 1975, cách mạng nước ta bước sang giai đoạn thống nhất, đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Ngày 12-7-1975, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Ban cán sự Đảng Bộ tư lệnh Hải quân tiền phương họp bàn xây dựng đề án về tổ chức lực lượng hải quân đã thống nhất xác định, chú trọng xây dựng cả khối cơ quan Bộ tư lệnh và khối đơn vị.

Trong lúc chờ quyết định của trên, để chủ động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, ngày 10-10-1975, Bộ tư lệnh Quân chủng ra quyết định lâm thời thành lập Vùng 1, Vùng 2, Vùng 3 và Vùng 4 Duyên hải. Mỗi vùng được sử dụng lực lượng có trong biên chế và lực lượng phối thuộc để độc lập hoặc hiệp đồng với các lực lượng giữ gìn an ninh trên biển, chống các hành động xâm phạm chủ quyền quốc gia, bảo đảm sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu.

Ngày 26-10-1975, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 141/QĐ-QP, thành lập Vùng 4 Duyên hải đảm nhiệm khu vực biển thuộc Quân khu 7. Sự ra đời của các vùng hải quân nói chung, Vùng 4 Duyên hải nói riêng đánh dấu bước phát triển mới có ý nghĩa quan trọng của Hải quân nhân dân Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Ngày 26-10-1975 đi vào lịch sử và trở thành Ngày truyền thống thành lập Vùng 4 Duyên hải - tiền thân của Vùng 4 Hải quân ngày nay.

Khi mới thành lập, lực lượng chỉ có Bộ tư lệnh, 4 cơ quan cấp phòng, 1 ban và các đơn vị trực thuộc, lại phải đóng quân ở khu vực mới giải phóng, địa bàn hoạt động nằm đan xen với các lực lượng Quân khu 7, Quân khu 9 tình hình an ninh, chính trị hết sức phức tạp, lực lượng ngụy quân, ngụy quyền, phản động vẫn tiếp tục ngoan cố chống phá cách mạng với tính chất, mức độ ngày càng quyết liệt.

Đứng trước tình hình đó, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Vùng đã chủ động điều chỉnh cơ cấu cấp ủy, tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, tổ chức quần chúng cho phù hợp. Kết quả sau 1 năm thành lập, Vùng 4 Duyên hải đã quán triệt, giáo dục cho cán bộ chiến sĩ nhận thức sâu sắc tình hình nhiệm vụ, âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch, chỉ đạo các đơn vị đề cao tinh thần cảnh giác, thường xuyên tuần tiễu bảo vệ hải phận, bảo vệ vùng sông biển, xây dựng kế hoạch phòng thủ đảo, kế hoạch vây bắt tàn quân địch trốn ra nước ngoài, kế hoạch địch tập kích đường không, đường bộ hoàn thành nhiệm vụ.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, phù hợp với tính chất hoạt động ở từng khu vực biển, đảo của các tỉnh Nam Trung Bộ, ngày 27-10-1978, Bộ Quốc phòng ra quyết định điều chỉnh lực lượng Vùng 4 Hải quân chuyển trụ sở Bộ tư lệnh về căn cứ Cam Ranh, huyện Cam Ranh, tỉnh Phú Khánh (nay là tỉnh Khánh Hòa và Phú Yên).

Trong thời gian này, Vùng vừa củng cố về tổ chức và xây dựng, phát triển lực lượng, vừa thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu, quản lý bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, hải đảo được giao. Đầu năm 1979, chấp hành mệnh lệnh của Bộ tư lệnh Quân chủng, Vùng 4 Hải quân điều động lực lượng chi viện cho chiến trường Tây Nam theo lời kêu gọi của Mặt trận cứu nước và Đảng Nhân dân cách mạng Campuchia đập tan bộ máy cai trị độc tài của bè lũ Pol Pot - Ieng Sari, giải phóng nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Với những thành tích đã đạt được, toàn Vùng đã có nhiều tập thể, cá nhân được khen thưởng Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công, đặc biệt có tập thể được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Từ năm 1986 đến năm 2000, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, Vùng 4 Hải quân đã vượt qua nhiều khó khăn thử thách, bảo vệ giữ vững chủ quyền quần đảo Trường Sa. Vùng đã xây dựng cơ sở bảo đảm cho nhiệm vụ chiến đấu, phục vụ chiến đấu và củng cố nâng cao sức mạnh chiến đấu, phòng thủ trên các đảo, cụm đảo.

Từ năm 2001 đến nay, cùng với nhân dân cả nước và các lực lượng, Quân chủng Hải quân là lực lượng nòng cốt xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân trên biển. Trong đó, Vùng 4 Hải quân được giao nhiệm vụ bảo vệ vùng biển từ Cù Lao Xanh (Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) đến Mũi Ba Kiệm (Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận), bảo vệ vững chắc quần đảo Trường Sa và vùng biển tiếp giáp được phân công, cán bộ, chiến sĩ Vùng 4 Duyên hải năm xưa bước vào thực hiện nhiệm vụ mới với không ít khó khăn.

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ “Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay, ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài, tươi đẹp ta phải biết giữ gìn lấy nó”. Phát huy tinh thần đoàn kết, truyền thống “Làm chủ vùng biển” Vùng 4 Hải quân đã nêu cao tinh thần chủ động, tích cực quán triệt sâu sắc kịp thời các nghị quyết, chỉ thị của trên, tình hình nhiệm vụ của đơn vị, nỗ lực phấn đấu, khắc phục mọi khó khăn, từng bước nâng cao khả năng, trình độ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu; kiên trì, kiên quyết trong xử lý tình huống, không để bị bất ngờ bảo vệ vững chắc quần đảo Trường Sa và vùng biển được phân công.

Từ đơn vị tiền thân là Vùng 4 Duyên hải, ban đầu chỉ có sở chỉ huy, 4 cơ quan và một số đơn vị trực thuộc, đến nay Vùng 4 Hải quân đã phát triển thành Bộ tư lệnh có 4 phòng và 14 đơn vị trực thuộc cấp trung, lữ đoàn, tiểu đoàn và tương đương. Đây là quá trình xây dựng, phát triển liên tục về cả lượng và chất để hôm nay Vùng 4 Hải quân trở thành một đơn vị có tầm quan trọng, ý nghĩa chiến lược, trọng điểm của Hải quân nhân dân Việt Nam. Chặng đường 48 năm với nhiều khó khăn, thử thách nhưng rất hào hùng, vẻ vang, không ngừng trưởng thành, phát triển, lớp lớp thế hệ cán bộ, chiến sĩ, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên chức quốc phòng Vùng 4 Hải quân đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, vươn lên.

Trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào Vùng 4 Hải quân cũng luôn là lực lượng nòng cốt, trực tiếp làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ khu vực biển, quần đảo Trường Sa, xây dựng quần đảo Trường Sa ngày càng “mạnh về phòng thủ; tốt về lối sống; đẹp về cảnh quan môi trường; mẫu mực về đoàn kết quân dân”, từng bước trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội trên biển của cả nước; thành trì vững chắc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Qua 48 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển, Đảng ủy Bộ tư lệnh Vùng 4 luôn đạt trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực tiêu biểu”, Vùng được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý như Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc; được Bộ Quốc phòng tặng Cờ thi đua, Bộ tư lệnh Quân chủng Hải quân tặng Cờ đơn vị xuất sắc trong Phong trào Thi đua Quyết thắng; cùng nhiều phần thưởng cao quý khác...

Đây là nguồn lực tinh thần to lớn để cổ vũ động viên các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong toàn vùng luôn giữ vững và không ngừng phát huy, tô thắm thêm truyền thống, ra sức rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, xây dựng Quân chủng Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.

Trong những năm tới tình hình thế giới, khu vực, trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường. Điều đó đã và đang đặt ra cho Vùng những yêu cầu mới, cao hơn và toàn diện hơn trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tạo bước chuyển biến toàn diện, vững chắc trong xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, xây dựng Đảng bộ Vùng 4 Hải quân vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực tiêu biểu”.

Phát huy truyền thống 48 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, quyết tâm xây dựng Vùng ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Vùng, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị và cán bộ, chiến sĩ Vùng 4 Hải quân xác định cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, thường xuyên làm tốt công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm, bản lĩnh, ý chí, niềm tin cho cán bộ, chiến sĩ. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao vùng cần đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ các cấp trong giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ thấm nhuần sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, tư tưởng quân sự của Đảng.

Chú trọng xây dựng người quân nhân cách mạng, phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân” có bản lĩnh chính trị, kiên định vững vàng, ý chí quyết tâm cao, tinh thần tự chủ, tự lực tự cường, lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, luôn tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nước của cha ông qua các thế hệ; nhận thức sâu sắc về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch; nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động, không để bị động, bất ngờ, giữ ổn định tình hình trên biển, đảo. Đồng thời, tích cực rèn luyện bản lĩnh chính trị, đề cao trách nhiệm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên và Nghị quyết số 847-NQ/TW ngày 28-12-2021 của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới, thực hiện Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ và Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XII về tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng...

Hai là, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Quán triệt và thực hiện nghiêm túc nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh huấn luyện của cấp trên; bám sát phương châm, quan điểm, nguyên tắc và các mối kết hợp; coi trọng huấn luyện làm chủ, đồng bộ, chuyên sâu, sát phương án, đối tượng tác chiến, sát chiến trường và tổ chức biên chế, vũ khí trang bị kỹ thuật. Nâng cao chất lượng huấn luyện nhất là huấn luyện diễn tập hiệp đồng giữa các lực lượng quân binh chủng, huấn luyện dã ngoại; kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị tư tưởng với huấn luyện quân sự gắn với rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy; coi trọng huấn luyện cán bộ, chủ động huấn luyện đêm, huấn luyện chiến thuật, điều lệnh đội ngũ, huấn luyện thể lực, rèn luyện thể thao và ngoại ngữ, tin học.

Huấn luyện đồng bộ cả chỉ huy, cơ quan và đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ của từng chuyên ngành. Đổi mới công tác diễn tập theo hướng sát với phương án, nhiệm vụ, thời gian sát với thực tế chiến đấu, phù hợp với vũ khí, trang bị hiện có. Tập trung nâng cao khả năng cơ động, tác chiến liên tục, dài ngày trong điều kiện khí hậu, thời tiết, sóng gió phức tạp. Đẩy mạnh nghiên cứu, cải tiến mô hình học cụ, thao trường, bãi tập đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu cao.

Ba là, đẩy mạnh xây dựng nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật và bảo đảm an toàn, đẩy mạnh cải cách hành chính. Triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Đề cao trách nhiệm nêu gương của đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp, tiến hành bồi dưỡng kỹ năng, biện pháp quản lý bộ đội cho cán bộ, sĩ quan mới ra trường về đơn vị, cán bộ trẻ ở cơ sở.

Nắm chắc tư tưởng, sức khỏe, các mối quan hệ xã hội, dấu hiệu bất thường của quân nhân. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương; tiếp tục thực hiện nghiêm “3 dứt điểm”, “3 mẫu mực”, “3 siết chặt”, “4 an toàn”, kiên quyết chống bệnh quan liêu, gia trưởng, biểu hiện thờ ơ, vô cảm trong quản lý bộ đội; chủ động phát hiện, rà soát, dự báo và tăng cường các biện pháp không để xảy ra vi phạm pháp luật, kỷ luật nghiêm trọng, mất an toàn. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra và đẩy mạnh cải cách hành chính quân sự, quy trình nghiệp vụ số hóa hồ sơ trong tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính trong đơn vị.

Bốn là, thực hiện tốt công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính. Trên cơ sở đặc điểm, nhiệm vụ, phương án tác chiến Vùng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị xây dựng đầy đủ hệ thống văn kiện, kế hoạch, mẫu biểu hậu cần, kỹ thuật, tài chính nhằm bảo đảm kịp thời, hiệu quả mọi mặt công tác.

Duy trì nghiêm công tác khai thác lương thực thực phẩm tập trung, điều chỉnh cơ cấu ăn cho các đối tượng theo tiêu chuẩn hợp lý, khoa học. Bảo đảm tốt tư vấn, chăm sóc, khám chữa bệnh, nâng cao sức khỏe bộ đội. Thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch, vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm. Bảo đảm đầy đủ, kịp thời xăng, dầu, tài chính cho các nhiệm vụ; nâng cao chất lượng quản lý, bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa, niêm cất vũ khí, trang bị.

Năm là, xây dựng mối đoàn kết với nhân dân địa phương trên địa bàn đóng quân, quan tâm chăm lo chính sách hậu phương Quân đội. Những năm qua, vùng đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng vành đai an toàn, gắn với xây dựng vùng an toàn tuyệt đối về chính trị không để lộ lọt bí mật quân sự.

Hằng năm tổ chức tốt Hội thi “Dân vận khéo”, phối hợp triển khai xây dựng “Nhà đồng đội”, “Nhà đại đoàn kết” và ổn định các hộ dân sinh sống tại các đảo. Thực hiện tốt công tác dân vận, giúp dân xóa đói, giảm nghèo, chăm sóc người có công, cứu hộ, cứu nạn gắn với Chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển” và hoạt động “Hải quân nhận đỡ đầu con ngư dân”.

Kịp thời tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ, giúp đỡ ngư dân khai thác hải sản an toàn, đúng pháp luật trên các vùng biển xa và khu vực quần đảo Trường Sa, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc trên biển. Quan tâm chăm lo chính sách và hậu phương Quân đội, nhất là những quân nhân có hoàn cảnh khó khăn, đối tượng chính sách nhân dịp lễ, tết với phương châm “Hậu phương vững, tiền tuyến an” góp phần quan trọng củng cố mối quan hệ đoàn kết quân dân, tăng cường giữ vững an ninh chính trị, trận tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Đại tá NGUYỄN VĂN BÁCH, Phó bí thư Đảng ủy, Tư lệnh Vùng 4 Hải quân