Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển mạnh mẽ hơn nữa

Tham dự tại điểm cầu Chính phủ có các đồng chí: Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Trưởng ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã cùng các bộ, ngành liên quan và đại diện một số doanh nghiệp, hợp tác xã, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà kinh tế…

Tại điểm cầu Hà Nội có Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Phạm Thị Thanh Mai cùng đại diện các sở, ngành liên quan.

Lấy người dân là trung tâm phát triển

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TƯ và 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012 là sự kiện quan trọng trong việc đẩy mạnh thực hiện chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế tập thể, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Qua đó, đưa ra các định hướng để phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong bối cảnh mới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu hội nghị phân tích các nguyên nhân khách quan, chủ quan khiến kinh tế tập thể, hợp tác xã thời gian qua phát triển chưa được như mong muốn. Đồng thời, đánh giá chính xác sự phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, kể cả những trì trệ, yếu kém tác động trực tiếp đến thành phần kinh tế quan trọng này. Từ đó phân tích dự báo tình hình trong nước, quốc tế cũng như những cơ hội phát triển đối với kinh tế tập thể, hợp tác xã. Xác định những bối cảnh phát triển mới, những yếu tố ảnh hưởng cũng như thách thức với sự phát triển của kinh tế tập thể, hợp tác xã như: Phát huy vai trò của khoa học, công nghệ, liên kết chuỗi, tích tụ ruộng đất, việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, việc huy động nguồn vốn và quản trị trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0.

“Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TƯ và 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012, tình hình thực tế đã có nhiều thay đổi để phù hợp với thực tiễn. Việc đánh giá đúng thực trạng để có những giải pháp thiết thực phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong thời gian tới là hết sức quan trọng. Trong đó, chúng ta phải lấy con người là trọng tâm, mục tiêu và chủ thể của quá trình thực hiện chính sách này của Đảng. Cùng với đó là những lợi ích mà người dân được hưởng thông qua chủ trương lớn này của Đảng để qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Đến ngày 31-12-2021, cả nước có trên 27.000 hợp tác xã

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TƯ, cùng với quá trình đổi mới kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, khu vực kinh tế tập thể đã trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau, trong đó có những thuận lợi và khó khăn, thách thức nhất định. Nổi bật nhất là sự thay đổi mô hình hợp tác xã kém hiệu quả sang mô hình hợp tác xã tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

Đến ngày 31-12-2021, cả nước có trên 27.000 hợp tác xã, gấp 2,5 lần so với năm 2001 và tăng khoảng 41% so với năm 2013; khu vực hợp tác xã thu hút gần 6 triệu thành viên và tạo việc làm cho khoảng 1 triệu lao động. Doanh thu, lợi nhuận của hợp tác xã tăng dần qua các năm. Năm 2020, doanh thu bình quân đạt 4,3 tỷ đồng/hợp tác xã, lợi nhuận bình quân đạt 314 triệu đồng/hợp tác xã, tương ứng tăng 61% và 88% so với năm 2013.

Những năm gần đây, thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong hợp tác xã tăng và ngày càng thu hẹp khoảng cách so với thu nhập bình quân của lao động khu vực doanh nghiệp, từ mức 44,6 triệu đồng/người/năm, bằng 44,8% mức thu nhập của lao động trong khu vực doanh nghiệp năm 2017 đã tăng lên 52,8 triệu đồng/năm và đạt 47,3% tương ứng năm 2019. Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh mẽ, kinh tế hộ nhỏ lẻ, manh mún, sản xuất hàng hóa phi tiêu chuẩn không có chỗ đứng, không có khả năng cạnh tranh và không thể tồn tại, vì vậy, hợp tác là con đường tất yếu để cùng phát triển.

Về mục tiêu phát triển kinh tế tập thể thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ rõ, phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững thực sự là thành phần quan trọng trong nền kinh tế, với nhiều mô hình liên kết, hợp tác trên cơ sở tôn trọng bản chất, các giá trị và nguyên tắc của kinh tế tập thể. Qua đó thu hút ngày càng nhiều nông dân, hộ kinh tế cá thể, cá nhân và nhiều tổ chức tham gia; không ngừng nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống và bảo đảm an sinh xã hội cho các thành viên, góp phần thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước.

Tham luận tại hội nghị, 10 ý kiến đại diện các bộ, ngành địa phương phát biểu đều khẳng định, đây là sự kiện quan trọng nhằm đẩy mạnh việc thực hiện chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế tập thể, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, từ đó đưa ra những định hướng, giải pháp phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong giai đoạn mới. Thời gian qua, Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã và các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành tổ chức tổng kết Nghị quyết 13-NQ/TƯ và Luật Hợp tác xã trong ngành, lĩnh vực và địa bàn một cách khẩn trương, nghiêm túc, hiệu quả.

Khẳng định vai trò quan trọng của kinh tế tập thể

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, việc tổ chức hội nghị ngay đầu năm mới cho thấy sự quan tâm của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, trong đó nòng cốt là hợp tác xã. Đánh giá cao những đóng góp to lớn của kinh tế tập thể, hợp tác xã thời gian qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, kinh tế tập thể, hợp tác xã luôn thể hiện vai trò, dấu ấn trong mỗi quá trình lịch sử của đất nước.

“Với tinh thần đó, tại hội nghị này, các đại biểu đã đánh giá một cách toàn diện những kết quả, hạn chế cùng với nhiều đề xuất cụ thể, thiết thực để triển khai thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TƯ và Luật Hợp tác xã trong giai đoạn tới. Việc thực hiện Nghị quyết đã được các địa phương triển khai nghiêm túc, thể chế hóa và hiện thực hóa qua các đề án, chương trình hành động. Nhờ đó, nhận thức của người dân về xây dựng hợp tác xã kiểu mới để phù hợp với thực tiễn đã được nâng lên một bước. Đặc biệt, kinh tế tập thể, hợp tác xã đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về lượng và chất, khắc phục được tình trạng yếu kém trước đây; đồng thời, khẳng định được tiềm năng, triển vọng cũng như dư địa phát triển trong thời gian tới”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Chỉ ra những tồn tại đã kiềm chế sự phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã thời gian qua, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan cần tập trung khắc phục những hạn chế này, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế cả nước chịu nhiều tác động của đại dịch Covid-19.

Cho rằng dư địa phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã còn rất lớn, đặc biệt với khu vực nông thôn của nước ta, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu nâng cao nhận thức của cấp ủy các cấp về vai trò của kinh tế tập thể, hợp tác xã đối với sự phát triển của nền kinh tế đất nước. Cùng với đó, cần quan tâm đến công tác thống kê, thu thập dữ liệu để trên cơ sở đó đánh giá một cách khoa học kết hợp với thực tiễn; đồng thời, quan tâm tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã…