Cần cải thiện những chỉ số PCI giảm điểm

Theo đánh giá của VCCI, trong 10 chỉ số thành phần, năm 2021 Điện Biên có 2 chỉ số tăng cả điểm và thứ hạng (gồm chỉ số tiếp cận đất đai và ổn định trong sử dụng đất; thiết chế pháp lý và an ninh trật tự); 2 chỉ số tăng điểm nhưng giảm thứ hạng (tính năng động và tiên phong của chính quyền; chính sách hỗ trợ doanh nghiệp); 2 chỉ số giảm điểm nhưng tăng thứ hạng (gia nhập thị trường; đào tạo lao động) và 4 chỉ số giảm cả điểm và thứ hạng (tính minh bạch; chi phí thời gian; chi phí không chính thức; cạnh tranh bình đẳng).

Đối chiếu với điểm trung vị cả nước, chỉ số PCI của tỉnh chỉ có 3/10 chỉ số đạt điểm số cao hơn trung vị (tính minh bạch; cạnh tranh bình đẳng; thiết chế pháp lý và ANTT) còn lại 7/10 chỉ số thấp hơn trung vị. Bên cạnh đó, chỉ số PCI năm 2021 có sự thay đổi lớn về các chỉ tiêu đánh giá, trong đó chỉ giữ lại 77 chỉ tiêu cũ của năm 2020 và điều chỉnh, bổ sung 59 chỉ tiêu mới cho phù hợp. Một số chỉ tiêu bị loại bỏ do không phù hợp và ít có sự khác biệt giữa các tỉnh. Sự điều chỉnh trên đã phần nào ảnh hưởng đến điểm số và thứ bậc của các chỉ số thành phần PCI của tỉnh Điện Biên.

Có nhiều nguyên nhân cả khách quan lẫn chủ quan khiến PCI của tỉnh giảm trên bảng xếp hạng; trong đó ở mỗi chỉ số thành phần có những nguyên nhân khác nhau. 4 chỉ số vừa giảm điểm, vừa giảm bảng xếp hạng là những chỉ số cần phải phân tích, đánh giá đúng thực trạng và có giải pháp cải thiện trong thời gian tới. Như chỉ số về tính minh bạch, năm 2021 đạt 6,26 điểm, giảm 0,16 điểm và giảm 12 bậc so với năm 2020 (từ vị trí thứ 7 xuống vị trí 19). Trong 17 chỉ tiêu của chỉ số này có 9/17 chỉ tiêu là chỉ tiêu cũ và bổ sung thêm 8 chỉ tiêu mới. Đối với các chỉ tiêu cũ, có 4/9 chỉ tiêu có kết quả tăng về xếp hạng. Nổi bật là vai trò của Hiệp hội Doanh nghiệp được đánh giá cao (tăng 8 bậc so với năm 2020). Tuy nhiên, có 5/9 chỉ tiêu bị giảm đáng kể, như: Tỷ lệ doanh nghiệp nhận được thông tin, văn bản cần khi yêu cầu cơ quan trong tỉnh cung cấp (giảm 29 bậc); tỷ lệ doanh nghiệp thường xuyên truy cập vào website của UBND tỉnh (giảm 25 bậc)... Chỉ tiêu Minh bạch trong đấu thầu có mức tăng đáng kể về điểm số nhưng lại giảm 29 bậc về xếp hạng. Đối chiếu với điểm trung vị cả nước, mặc dù tổng điểm của chỉ số tính minh bạch cao hơn mức trung vị nhưng vẫn có 4/17 chỉ tiêu thấp hơn mức trung vị cần phải tích cực cải thiện trong thời gian tới.

Tương tự, chỉ số “Chi phí không chính thức” năm 2021 đạt 6,07 điểm, giảm 0,66 điểm và giảm 32 bậc so với năm 2020 (từ thứ 24 xuống vị trí 56), thấp hơn mức trung vị của cả nước 0,99 điểm. Trong số 9/16 chỉ tiêu cũ, chỉ có 2 chỉ tiêu tăng về xếp hạng, trong đó có chỉ tiêu “Tỷ lệ doanh nghiệp chi trả chi phí không chính thức để đẩy nhanh việc thực hiện thủ tục đất đai” có kết quả tăng cả điểm và tăng xếp hạng lên 15 bậc. Còn lại 7 chỉ tiêu đều bị giảm điểm và xếp hạng, đặc biệt là chỉ tiêu Có tranh chấp song không lựa chọn tòa án để giải quyết do lo ngại tình trạng “chạy án” là phổ biến bị giảm bậc sâu nhất. Đặc biệt chỉ tiêu Chi trả “hoa hồng” là cần thiết để có cơ hội thắng thầu có sự tăng nhẹ về điểm số nhưng thứ hạng giảm 15 bậc. Như vậy, có thể thấy các tỉnh thành phố trong cả nước đã có sự thay đổi rất nhiều về các chỉ tiêu này. Đối với 7 chỉ tiêu bổ sung mới, chỉ có 1 chỉ tiêu cao hơn điểm trung vị cả nước, còn lại đều thấp hơn, trong đó hầu hết các doanh nghiệp đều đánh giá việc phải trả chi phí cho cán bộ liên quan đến các hoạt động của doanh nghiệp. Đối chiếu với điểm trung vị cả nước chỉ số chi phí không chính thức có 12/16 chỉ tiêu thấp hơn mức trung vị cần phải tích cực cải thiện trong thời gian tới.

Qua phân tích, đánh giá 142 chỉ tiêu thuộc 10 chỉ số thành phần trong bộ chỉ số nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2021, có 58 chỉ tiêu có số điểm bằng hoặc cao hơn mức trung vị của cả nước, 84 chỉ tiêu thấp hơn trung vị cả nước. Như vậy, có thể thấy, cuộc cạnh tranh xếp hạng chỉ số PCI giữa các tỉnh, thành phố trong cả nước ngày càng mạnh mẽ (điểm trung vị PCI năm 2021 cao hơn 1,3 điểm). Do đó, để cải thiện xếp hạng PCI của tỉnh cần sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành, bằng nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả.