Liên hợp quốc nối lại đàm phán về hiệp ước chấm dứt ô nhiễm nhựa

Các nước thành viên Liên hợp quốc có kế hoạch nối lại đàm phán về một hiệp ước toàn cầu để chấm dứt tình trạng ô nhiễm nhựa.

Vòng đàm phán mới diễn ra từ ngày 29-5 đến 2-6 tại Paris (Pháp) nhằm đưa ra kế hoạch hành động sơ bộ có thể tạo cơ sở cho một dự thảo văn bản đàm phán.

Các cuộc đàm phán ở Paris diễn ra sau vòng đàm phán kỹ thuật tại Uruguay vào tháng 11-2022, đánh dấu giai đoạn thứ hai trong 5 giai đoạn đàm phán được kỳ vọng sẽ dẫn đến một thỏa thuận lịch sử liên quan đến việc sản xuất, sử dụng sản phẩm nhựa và xử lý rác thải nhựa.

Nước chủ nhà Pháp đã lên kế hoạch tổ chức một hội nghị cấp cao vào ngày 27-5, với thành phần tham dự gồm khoảng 40 bộ trưởng môi trường và nhà ngoại giao để trình bày các khuyến nghị của Liên minh châu Âu (EU). Khu vực này là một trong những nơi tiêu thụ nhựa nhiều nhất trên thế giới.

Năm ngoái, khoảng 175 quốc gia cam kết sẽ thông qua một thỏa thuận quốc tế có tính ràng buộc pháp lý vào năm 2024 nhằm chấm dứt tình trạng ô nhiễm nhựa.

Các nước đang xem xét một loạt biện pháp như ban hành một lệnh cấm quy mô toàn cầu đối với các sản phẩm nhựa sử dụng một lần và áp dụng nguyên tắc "người gây ô nhiễm phải trả tiền".

Tháng trước, các quốc gia thuộc Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7 - gồm Mỹ, Nhật Bản, Đức, Pháp, Anh, Italia và Canada) đã cam kết đến năm 2040 chấm dứt hoàn toàn tình trạng ô nhiễm nhựa.

Các nước cho rằng mục tiêu này có thể đạt được nhờ sự phát triển của nền kinh tế tuần hoàn và lệnh cấm hoặc hạn chế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần và nhựa không thể tái chế.

Lượng nhựa sản xuất hằng năm trên thế giới đã tăng gấp đôi sau 20 năm.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), năm 2019, thế giới sản xuất tổng cộng 460 triệu tấn nhựa và con số này có thể tăng gấp 3 lần vào năm 2060 nếu cộng đồng quốc tế không hành động.

Trong khi đó, khoảng 70% số sản phẩm nhựa bị thải ra môi trường sau khi được sử dụng một hoặc vài lần và chưa đến 10% được tái chế.

Trong báo cáo công bố vào giữa tháng 5 này, Chương trình môi trường Liên hợp quốc (UNEP) đã kêu gọi thực hiện một sự thay đổi có hệ thống để tăng cường triển khai các biện pháp tái sử dụng và tái chế nhựa, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng các vật liệu thay thế.

Theo UNEP, điều này sẽ giúp giảm 80% mức ô nhiễm nhựa hằng năm vào năm 2040 và giảm 50% lượng nhựa sử dụng một lần.