Ảm đạm mùa tuyển sinh

Khó chồng khó

Có mặt tại Phòng Tuyển sinh, Trường Cao đẳng Nghề những ngày đầu tháng 9, chúng tôi cảm nhận được không khí trầm lắng khi số lượng người đến đây để được tư vấn và nộp hồ sơ vào học khá thưa thớt. Cũng không lấy làm lạ bởi vài năm trở lại đây, công tác tuyển sinh của đơn vị đang gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với hệ đào tạo cao đẳng. Ông Trương Trường Giang, Phó trưởng phòng Đào tạo - Nghiên cứu khoa học, Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên cho biết, chỉ tiêu trong cả năm có thể đạt hay không sẽ được quyết định trong tháng tới hoặc có thể hơn cho đến khi các trường đại học công bố kết quả trúng tuyển. Bởi dù được tuyển sinh quanh năm, nhưng mùa cao điểm vẫn sẽ tập trung từ tháng 3 đến tháng 9. Theo ông Trương Trường Giang, phần lớn các em vẫn đang chờ kết quả đại học. Khi đã biết mình trúng tuyển hay trượt các nguyện vọng đại học, các em mới bắt đầu tính đến các lựa chọn vào các trường cao đẳng. Vì thế các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh nói chung, cũng như đơn vị nói riêng vẫn đang đợi những diễn biến tiếp theo của tuyển sinh đại học.

Theo kế hoạch tỉnh giao, hàng năm Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên tuyển sinh từ 400 - 500 chỉ tiêu thuộc 12 nghề trung cấp, 7 nghề cao đẳng gồm: Công nghệ ô tô, hàn, điện công nghiệp, điện dân dụng, công nghệ thông tin, tin học văn phòng, kỹ thuật xây dựng, kế toán doanh nghiệp… Tuy nhiên, đối với hệ cao đẳng, về cơ bản mấy năm gần đây đều không đạt chỉ tiêu. Riêng năm học 2022 - 2023, Trường được giao 250 chỉ tiêu đối với hệ cao đẳng. Đến thời điểm này, trường mới tuyển được trên 80 học viên.

Khó khăn trong công tác tuyển sinh không chỉ đối với Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên mà thực tế, từ 5 - 7 năm học gần đây, đó là thực trạng chung đối với các trường cao đẳng chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh, như Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên, Cao đẳng Kinh tế - Kĩ thuật Điện Biên, Trường Cao đẳng Y tế Điện Biên. Tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kĩ thuật Điện Biên, năm 2018, tuyển sinh hệ cao đẳng đạt 32,2%; năm 2019 đạt 21,7%; năm 2020 đạt 18,3%; năm 2021 đạt 18,7%. Ông Trần Bá Uẩn, Phó Hiệu trưởng Nhà trường cho biết: Nhiều năm gần đây, việc tuyển sinh gặp nhiều khó khăn có nhiều nguyên nhân, trong đó, khó khăn đầu tiên phải kể tới là cơ chế tự chủ trong tuyển sinh. Nhiều trường đại học, nhất là trường dân lập “mở cửa” phương thức tuyển sinh bằng cách tăng chỉ tiêu, hạ điểm chuẩn, kéo dài thời gian… nên đã thu hút phần lớn học sinh trên địa bàn đăng ký theo học. Hơn nữa, mấy năm gần đây, các doanh nghiệp đang có nhu cầu rất lớn về tuyển dụng lao động. Đặc biệt, sau khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát, nhiều doanh nghiệp phải bù đắp sự thiếu hụt lao động bằng cách tuyển dụng số lượng lớn người lao động không qua đào tạo với mức lương hấp dẫn kèm theo nhiều đãi ngộ. Vì vậy, rất nhiều học sinh tốt nghiệp xong THPT lựa chọn đi làm công nhân các nhà máy, xí nghiệp, công ty mà không có nhu cầu đào tạo trình độ cao đẳng hoặc trình độ trung cấp.

Linh hoạt để bắt kịp xu thế

Trước những thách thức đặt ra, đặc biệt là để thu hút ngày một nhiều học sinh đến học tập tại trường, những năm gần đây, các trường chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh đã nỗ lực, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp thiết thực, trong đó, chú trọng công tác tuyên truyền nhằm thay đổi tư duy, nhận thức cho người dân, thanh niên. Theo đó, ngay từ đầu năm, các trường đã chú trọng tuyên truyền cho người dân, học sinh những thông tin về cách xét tuyển, ngành nghề trường đang đào tạo. Phối hợp với các phòng giáo dục và đào tạo; trường THPT, trung tâm giáo dục thường xuyên, trường phổ thông DTNT THPT, UBND các xã, phường, thị trấn về công tác tuyển sinh. Riêng với các trường phổ thông DTNT THPT, nhà trường tổ chức cho cán bộ giáo viên, giảng viên đến tận nơi để giới thiệu về trường, các ngành nghề đào tạo cũng như tư vấn cho học sinh đổi mới việc xét tuyển theo quy định của Bộ. Cùng với việc tuyên truyền, phát tờ rơi đến các cơ sở, thông qua hội nghị tập huấn về công tác tuyển sinh do ngành tổ chức, các đợn vị trường đã phổ biến đến các phòng, ban, cán bộ tham gia công tác tuyển sinh, thành lập hội đồng tuyển sinh theo quy định hiện hành của Bộ Giáo dục và Đào Tạo. Đặc biệt, trước khi tuyển sinh, trường cũng tổ chức một số hội nghị, triển khai họp để thống nhất các phương án đảm bảo công tác tuyển sinh diễn ra đúng kế hoạch.

Tại Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên, cùng với công tác tuyên truyền, Trường còn thiết lập hệ thống mạng lưới cộng tác viên ở cơ sở với trên 132 người. Thực tế, đội ngũ cộng tác viên này là giáo viên đang giảng dạy ở các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông. Trong quá trình giảng dạy, sau khi phân luồng và căn cứ vào thành tích học tập cũng như nhu cầu của học sinh, đội ngũ cộng tác viên sẽ tìm hiểu tâm tư, tư vấn, định hướng về việc học nghề hoặc chọn trường, ngành nghề phù hợp để học sinh lựa chọn. Em Vàng A Dua, học sinh lớp Công nghệ Ô tô K17 chia sẻ: Điều kiện gia đình khó khăn, hơn nữa biết năng lực bản thân còn hạn chế nên sau khi được thầy cô tư vấn, định hướng, kết thúc khóa học ở Trường Phổ thông dân tộc Nội trú THPT Mường Nhé, em đã quyết định tham gia học nghề tại Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên. Đến nay, sau hơn 1 năm học tập, em nhận thấy mình phù hợp với nghề đã chọn.

Đứng trước nhiều thách thức về tuyển sinh, với mục tiêu đào tạo phải “đi tắt đón đầu”, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kĩ thuật Điện Biên đã và đang chuyển trọng tâm từ đào tạo dài hạn sang cả trung hạn, ngắn hạn trên cơ sở khảo sát nhu cầu thực tế của người dân cũng như chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Theo ông Trần Bá Uẩn, để khuyến khích, thu hút học sinh, sinh viên, nhà trường đã liên kết mở thêm một số ngành nghề mới như: Bán hàng trong siêu thị trình độ cao đẳng, trung cấp; chăn nuôi - thú y trình độ cao đẳng; nghiệp vụ nhà hàng, khách sạn trình độ trung cấp. Ngoài ra, trường cũng mở một số nghề ở trình độ sơ cấp theo thị hiếu như: trang điểm thẩm mỹ, kỹ thuật vẽ móng; kỹ thuật tạo mẫu tóc, pha chế đồ uống... Qua khảo sát, các ngành ngề này được đông đảo học viên đón nhận và đăng ký tham gia khóa đào tạo.

Bên cạnh việc mở một số ngành, nghề ngắn hạn, hàng năm, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kĩ thuật Điện Biên vẫn tiếp tục duy trì các ngành nghề mà đơn vị đã tổ chức liên kết đào tạo trước đó. Tùy vào nhu cầu của học viên và chỉ tiêu của các trường đại học mà trường liên kết, trường tổ chức tuyển sinh theo đơn đặt hàng của các đơn vị. Cùng với đó, tích cực liên hệ, ký kết chương trình hợp tác đào tạo theo nhu cầu với nhiều doanh nghiệp để tuyển dụng học sinh, sinh viên của trường sau khi tốt nghiệp. Đến nay, ngoài một số doanh nghiệp tại Điện Biên, Trường đã ký kết với nhiều doanh nghiệp ở Hà Nội, Phú Thọ, Bắc Giang, Hải Phòng, sẵn sàng tiếp nhận học sinh, sinh viên đến thực tập và tuyển dụng sau khi tốt nghiệp. Trên cơ sở đó, khi tư vấn tuyển sinh đến học sinh và phụ huynh học sinh, Trường có thể cung cấp thông tin về vị trí, cơ hội việc làm cho các em sau khi tốt nghiệp các chương trình, ngành nghề đào tạo phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp.