Kinh tếĐầu tư

Lãng phí các công trình nước sinh hoạt ở huyện Mường Ảng

08:59 - Thứ Năm, 09/08/2018 Lượt xem: 8668 In bài viết

ĐBP - Là huyện mới thành lập do chia tách từ huyện Tuần Giáo (năm 2007), kinh tế - xã hội của Mường Ảng còn nhiều khó khăn, người dân chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, trình độ dân trí không đồng đều, cơ sở vật chất trang thiết bị còn thiếu thốn, chưa đồng bộ, tỷ lệ đói nghèo còn cao (41,04%). Những năm qua nhiều công trình nước sinh hoạt (NSH) trên địa bàn huyện đã được đầu tư xây dựng, nhằm giúp người dân có nguồn NSH hợp vệ sinh. Tuy nhiên, bên cạnh công trình phát huy hiệu quả, vẫn còn nhiều công trình dù được đầu tư tiền tỷ nhưng đang phải “đắp chiếu” từ nhiều năm nay, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nhân dân, gây lãng phí ngân sách Nhà nước…

Kỳ 1: Nhiều công trình “đắp chiếu”

Toàn huyện Mường Ảng hiện có 81 công trình NSH; trong đó, nhiều công trình được đầu tư hàng tỷ đồng; 80 công trình được quản lý theo hình thức cộng đồng, 1 công trình được giao cho doanh nghiệp quản lý. Tuy nhiên, số hoạt động bền vững chỉ có 41 công trình, hoạt động bình thường 14 công trình, hoạt động kém hiệu quả 13 công trình, không hoạt động 13 công trình.

Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mường Ảng, danh sách công trình được đầu tư tiền tỷ phải kể đến: Công trình NSH trung tâm xã Búng Lao, có công suất thiết kế 236,6m3/ngày - đêm, số người cấp theo thiết kế 2.957 người với tổng mức đầu tư 6,149 tỷ đồng, được đưa vào sử dụng năm 2010; công trình NSH bản Nhộp (xã Mường Lạn) được đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng năm 1999, có công suất thiết kế 104m3/ngày - đêm, số người cấp theo thiết kế 1.300 người... Trong tổng số 81 công trình NSH của huyện Mường Ảng, công trình duy nhất được giao cho doanh nghiệp quản lý là Công trình NSH bản Kéo (xã Ẳng Cang). Tuy số công trình NSH trên địa bàn không phải ít, song số công trình hoạt động kém hiệu quả và không hoạt động, gây lãng phí tiền của, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đời sống nhân dân cũng không hề nhỏ.

 

Công trình nước sinh hoạt trung tâm xã Xuân Lao, hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 5/2016 có tổng mức đầu tư 7 tỷ đồng nhưng hiện đang ngừng hoạt động gây lãng phí.

Vừa qua, chúng tôi đã có chuyến công tác về các xã, bản, nơi có các công trình NSH của huyện Mường Ảng. Công trình NSH Na Hán, Na Luông, Co Sáng, Co Hắm (xã Ẳng Nưa) được đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 2007, với công suất thiết kế 103,5m3/ngày - đêm; số người cấp theo thiết kế 1.924 người, hiện nay đang bỏ hoang. Anh Lò Văn Phinh, người dân bản Co Sáng cho biết: Nhà tôi cách bể trữ khoảng 500m cũng chỉ có nước dùng mấy tháng đầu, có những hộ ở bản xa hơn nước còn chưa về được lần nào hoặc chỉ về được 1 - 2 hôm đầu; công trình hoạt động được hơn 1 năm thì dừng hẳn rồi bỏ hoang đến giờ, cũng không có sửa chữa gì; hiện nay nhiều tuyến ống bị vỡ, bị kẻ xấu lấy trộm... Ðể có nước sinh hoạt, người dân trong bản phải tự mắc ống dẫn nước từ đầu nguồn, nhà nào có điều kiện thì đào giếng. Năm 2009, gia đình tôi đã đầu tư 20 triệu đồng, mua ống, thuê người đào đường ống dẫn nước về phục vụ sản xuất và sinh hoạt; ngoài ra còn cho một số anh em gần nhà dùng chung. Gần chục năm nay, thỉnh thoảng mới phải đi vá những đoạn ống bị trâu, bò đi lại nhiều làm vỡ, chứ chưa phải thay lần nào...

 

Công trình NSH cho các bản: Na Hán, Na Luông, Co Sáng, Co Hắm (xã Ẳng Nưa) bỏ hoang, bùn đất lấp đầy các hố của van điều tiết nước.

Cùng chung tình trạng, Công trình NSH bản Pháy, xã Xuân Lao hoàn thành đưa vào sử dụng năm 2009, công suất thiết kế 23m3/ngày - đêm; bảo đảm cung cấp nước sạch cho 288 người. Tuy nhiên hiện nay công trình không phát huy hết hiệu quả theo thiết kế. Ông Lò Văn Hóa, Trưởng bản Pháy, cho biết: Ðây là một trong những công trình được đầu tư lớn của xã thời bấy giờ, vì ngoài đập đầu mối, bể lọc, bể trữ còn có hệ thống ống dẫn về tận nhà của từng hộ dân và có cả đồng hồ. Sau vài tháng sử dụng, qua mùa mưa bể lọc bị tắc, người dân trong bản không đủ điều kiện, kỹ thuật khắc phục. Ðể có nước sử dụng bà con đã thống nhất dẫn trực tiếp ống từ đập đầu mối vào bể trữ mà không qua bể lọc. Lâu ngày bể trữ chứa nhiều bùn đất, lượng nước yếu không đủ dẫn về các hộ dùng cùng lúc nên đã xảy ra tình trạng tranh nhau nước giữa các hộ trong bản, nhiều đoạn ống bị cắt, trích để dẫn nước về nhà riêng hoặc vào ruộng; các van điều tiết nước cũng bị phá… Hiện chỉ có vài hộ gần bể trữ là vẫn có nước sử dụng, nhưng nước rất yếu và đục vì nhiều năm nay không được thau rửa.

 

Ống dẫn nước từ bể chứa về nhà người dân bản Lao, xã Xuân Lao của công trình NSH trung tâm xã Xuân Lao bị hỏng nhiều năm, vứt ngoài nương rất lãng phí.

Còn nhiều công trình NSH trên địa bàn huyện Mường Ảng bị “đắp chiếu” hoặc hoạt động kém hiệu quả. Thậm chí có công trình mới đưa vào sử dụng năm 2016, nhưng đến nay đã ngưng hoạt động, gây lãng phí ngân sách Nhà nước và bức xúc trong nhân dân, như Công trình NSH trung tâm xã Xuân Lao. Công trình khởi công xây dựng năm 2015, hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 5/2016. Công trình có tổng mức đầu tư 7 tỷ đồng (vốn nước sạch vệ sinh môi trường 6.300 triệu đồng, nhân dân đóng góp 700 triệu đồng); gồm 1 đập đầu mối, 1 bể lọc, 1 trạm lọc và 282 trụ vòi với tổng chiều dài đường ống 24.203,3m; công suất thiết kế 124m3/ngày - đêm; công suất khai thác thực tế 78,7m3/ngày - đêm. Công trình được đầu tư xây dựng đồng bộ nhằm cung cấp nước sinh hoạt cho 1.560 người của khu vực trung tâm xã Xuân Lao gồm 5 bản (Phiêng Lao, Chiềng Xôm, Chiềng Lao, Món Hà, bản Lao) và 181 người của khu công sở (trụ sở UBND xã, trạm y tế xã và 3 điểm trường: mầm non, tiểu học và THCS) trong thời điểm hiện tại; 15 năm sau là 2.058 người. Nhưng hiện nay công trình đang bị bỏ hoang.

Anh Lò Văn Nhí, người dân bản Phiêng Lao, cho biết: Không nhớ chính xác thời gian, chỉ nhớ là từ khi Công trình NSH trung tâm xã Xuân Lao hoàn thành đưa vào sử dụng thì nước về nhà tôi được khoảng 3 - 4 ngày rồi mất hẳn từ đó đến giờ, thậm chí có mấy nhà bên cạnh còn không về giọt nào. Hiện nay, để có nước sinh hoạt cho 5 người, hàng ngày gia đình tôi phải đi xin từng can một…

Ông Lò Văn Phúc, Trưởng bản Lao, cho biết: Công trình NSH trung tâm xã Xuân Lao được đầu tư xây dựng có sự đóng góp của người dân 5 bản về ngày công đào đường ống, trung bình mỗi nhà khoảng 2 ngày công; ngoài ra mỗi gia đình còn bỏ ra hơn 600 nghìn đồng để mua đồng hồ nước. Nhưng từ khi hoàn thành, người dân vẫn chưa được sử dụng, gây bức xúc trong nhân dân. Bản Lao có hơn 70 hộ, nhưng từ khi công trình đưa vào sử dụng chỉ vài nhà có nước, nhà nhiều được 20 ngày.

Tổng đầu tư cho các công trình NSH phục vụ nhân dân Mường Ảng đã lên đến hàng chục tỷ đồng, nhưng nhiều công trình không phát huy hiệu quả. Nguyên nhân của thực tế này là gì; cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể đã có những động thái nào để khắc phục sự lãng phí tiền của này, đang là câu hỏi mà chúng tôi muốn tiếp tục đi tìm.

Kỳ 2: Ðể người dân được hưởng lợi

Anh Nguyễn
Bình luận
Back To Top