Bệnh thành tích

Ở phố B. có trường hợp chuyển về định cư mới được 2 năm, nhưng đã được nhận danh hiệu gia đình văn hóa 3 năm liên tục. Cầm chứng nhận có dấu đỏ chói hẳn hỏi, nhưng chủ nhà chẳng dám khoe, vì về xóm khi nào ai chẳng biết. Bản N. thì khác, bản hơn trăm hộ, trong đó 4 - 5 hộ có người nghiện rượu, mỗi khi say cãi nhau với hàng xóm; người thì đập nồi đá bát; người thì đánh vợ chửi con... nhưng cuối năm vẫn đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Bà con bảo nhau “thôi cả nhà ấy đã khổ với thằng chồng rồi, vợ con có tội gì đâu mà cho cả nhà không đạt văn hóa; với lại, cho nó “xuống” thì bản lại không đạt 100%”.

Là vùng cao, vùng xa đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, việc công nhận thôn, bản văn hóa cũng cần có sự điều chỉnh cho phù hợp với vùng đặc thù. Nhưng điều chỉnh tiêu chí nào? Trách nhiệm giám sát duy trì đầy đủ tiêu chí công nhận văn hóa là ai? Ở huyện D. trong hàng trăm bản văn hóa thì cũng không ít bản còn được xuê xoa tiêu chí đảm bảo nhà tiêu hợp vệ sinh; nhiều bản trước khi đi rà soát công nhận bà con dắt gia súc, gia cầm ra xa nhà ở; nhưng rồi thói quen cũ khó bỏ, chẳng bao lâu trâu, bò, lợn, gà, ngan, vịt lại ở tất dưới gầm sàn...

Bệnh thành tích, nói là bệnh nan y thì hơi quá; song cũng phải thừa nhận nó tồn tại lâu rồi. Căn nguyên của bệnh này là gì, phát sinh từ khâu nào, cách trị ra sao để bệnh sính thành tích hão không nặng hơn, làm cho danh hiệu thi đua bị giảm giá trị, cào bằng...?