Cách phòng ngừa & điều trị bệnh xương khớp ở người cao tuổi

Hiện nay bệnh lí xương khớp là vấn đề sức khỏe đang được thế giới rất quan tâm vì quy mô lớn và hệ quả nghiêm trọng của bệnh trong cộng đồng. Bệnh ít khi dẫn đến tử vong nhưng tần suất của bệnh cao nhất, đồng thời là nguyên nhân chính gây đau, mất chức năng vận động và giảm chất lượng cuộc sống. Bệnh xương khớp đang là vấn đề cần được quan tâm ở Việt Nam.

Chiều 12/5/2016, tại Hà Nội, Hội thấp khớp học Việt Nam và Hội khoa học kĩ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam đã chủ trì tổ chức Hội thảo “Bệnh xương khớp với người cao tuổi”.

Hội thảo Bệnh xương khớp với người cao tuổi.

Nguyên nhân gây bệnh xương khớp ở người cao tuổi

Theo GS.BS Trần Ngọc Ân – Chủ tịch Hội thấp khớp học Việt Nam “Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng các bệnh xương khớp ở người cao tuổi như: Sự lão hoá của cơ thể cũng như các điều kiện môi trường, xã hội, văn hóa không thuận lợi (ô nhiễm môi trường, lao động nặng nhọc, thời tiết thay đổi thường xuyên, kinh tế lạc hậu, trình độ văn hoá, nhận thức của người dân...).

Một số bệnh khớp thường hay gặp nhiều ở những người cao tuổi. Đó là thoái hoá khớp, loãng xương, đau cột sống thắt lưng, gút, ung thư xương. Thoái hoá khớp chính là hậu quả của quá trình lão hóa khớp, còn loãng xương chính là do lão hoá hệ thống xương của cơ thể. Điều đáng chú ý là người có tuổi thường hay mắc đồng thời nhiều bệnh khác nhau như tăng huyết áp, bệnh Parkinson, làm bệnh nhân rất dễ bị ngã với hậu quả là gãy xương, thậm chí tử vong. Còn gút chính là biểu hiện rối loạn chuyển hoá đạm của cơ thể, một trục trặc về chuyển hóa, thường đi kèm với các rối loạn chuyển hoá khác như rối loạn chuyển hoá đường gây bệnh đái tháo đường hay rối loạn lipid máu gây xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não. Còn ung thư xương thường là thứ phát, hậu quả của di căn các loại ung thư từ nơi khác đến xương như ung thư phổi, vú, dạ dày, tuyến tiền liệt, bệnh đa u tủy xương.

Xét nghiệm phát hiện bệnh lý xương khớp

Hiện nay y học hiện đại đã có thể phát hiện sớm và kiểm soát có hiệu quả các bệnh lý cơ xương khớp như chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ hạt nhân, chụp đồng vị phóng xạ. Các kỹ thuật chọc hút tế bào bằng kim nhỏ sinh thiết cơ, xương, màng hoạt dịch khớp, siêu âm chẩn đoán, các xét nghiệm sinh hoá, miễn dịch đang được ứng dụng nhằm nâng cao chất lượng chẩn đoán bệnh lý cơ xương khớp. Một số xét nghiệm gen cho phép biết trước được nguy cơ mắc một số bệnh khớp ngay từ khi đứa trẻ còn ở trong bào thai.

Biểu hiện của bệnh xương khớp

Các biểu hiện của bệnh xương khớp là đau ở bất kỳ vị trí nào của bộ máy vận động dù cho đó là cơ, xương hay khớp và hạn chế vận động. Triệu chứng đau có thể kèm theo các triệu chứng viêm khác sưng, nóng, đỏ. Đó chính là các nguyên nhân đầu tiên khiến người bệnh phải quan tâm chú ý đến bộ máy vận động của mình. Để phát hiện bệnh sớm, người bệnh cần đi khám và kiểm tra sức khỏe tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Tránh để bệnh nặng mới đi khám khi đó thời gian điều trị sẽ lâu hơn và mất nhiều thời gian để điều trị. Chỉ có các bác sĩ chuyên khoa về xương khớp mới là chuyên gia phát hiện đúng và điều trị kịp thời các bệnh xương khớp cũng như có thể tư vấn hiệu quả cho người bệnh. Việc xác định các yếu tố phát triển bản thân và môi trường là các yếu tố nguy cơ mắc bệnh khác cũng giúp cho người thầy thuốc đánh giá được một cách toàn diện khả năng mắc bệnh, tiên lượng được mức độ nặng nhẹ của bệnh.

Thái cực quyền giúp phòng ngừa bệnh xương khớp ở người cao tuổi.

Điều trị & dự phòng bệnh xương khớp ở người cao tuổi

Theo Ths.Bs Phạm Thị Ngọc – Chánh văn phòng Hội khoa học kĩ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam thì, các biện pháp điều trị và dự phòng có hiệu quả các bệnh xương khớp ở người cao tuổi đó là: chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, kết hợp với chế độ thuốc phù hợp với đặc điểm bệnh lý của người cao tuổi. Ngoài ra sự giúp đỡ động viên  của gia đình và xã hội có vai trò rất quan trọng. Chính sự hoạt động trong các câu lạc bộ sức khỏe người cao tuổi góp phần củng cố sức khỏe thể chất và tinh thần cho người cao tuổi. Các biện pháp điều trị không dùng thuốc như khí công, thái cực quyền thường có hiệu quả lớn ở những người cao tuổi.

Dinh dưỡng phòng bệnh xương khớp

Nên cân bằng các chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn hàng ngày: Ăn nhiều các loại rau quả. Ăn đủ thức ăn giàu đạm (đạm động vật) như: Thịt, cá, trứng, sữa, tôm, cua, nghêu, sò. Đạm thực vật như: bột đậu nành, các loại đậu đỗ. Đặc biệt, có nhiều nghiên cứu cho thấy chất béo omega-3 có trong cá có thể giúp giảm viêm khớp. Nếu có thừa cân hoặc cholesterol máu cao thì thay bằng sữa tách béo. Sữa cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, khoáng chất đặc biệt giàu canxi rất cần thiết cho người bệnh xương khớp. Nên ăn vừa phải, chọn các loại dầu thực vật như: dầu mè, dầu đậu nành,.. Tránh ăn quá mặn hoặc quá ngọt. Để giải quyết tức thời khắc phục chứng đau nhức khớp cần có biện pháp giúp lưu thông máu được tốt hơn như: Làm nóng, chườm nóng vào vị trí bị đau. Hoặc vận động nhẹ nhàng cho cơ thể nóng lên giúp khí huyết được lưu thông tốt.