Album gia đình

Tôi yêu thích những bức ảnh của ba và ông nội ở chiến khu. Chân dung ấy thật hiên ngang, dũng cảm nhưng không kém phần lãng mạn. Dù cầm súng, đội mũ tai bèo nhưng vẫn bắt gặp vài cánh hoa rừng vắt lên bá súng, lên ba lô con cóc. Nơi chiến trường khói lửa, ông và ba vẫn yêu đời. Những tấm ảnh ấy làm cho tôi hiểu dù máy bay của địch quần thảo trên bầu trời, dù đạn bom ẩn sâu trong lòng đất, nhưng người chiến sỹ vẫn vui tươi, tự tin chiến thắng để giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà.

Nhiều bức ảnh mẹ tôi, cô tôi chụp thời còn con gái trông rất đáng yêu. Dù mẹ và cô đều suốt ngày quần quật với ruộng đồng nhưng khi đứng trước ống kính vẫn trau chuốt, toát lên vẻ đẹp mặn mà, phúc hậu của người phụ nữ Việt Nam. Trong bộ áo dài, áo bà ba kiểu cổ điển, nét đẹp ấy càng đáng tự hào làm sao.

Có những tấm ảnh hài hước thời “ba vá miếng dừa” của anh em tôi mà bây giờ xem lại vẫn còn thấy “xấu hổ”. Khi ấy tôi chừng 5 tuổi, còn em trai thì lên 3. Hai anh em không một mảnh vải, nhăn hai hàm răng sún cười toe toét. Vì muốn lưu lại khoảnh khắc đáng nhớ nên ba đã  mời bác thợ ảnh về chụp vài tấm. Chỉ vài tấm ảnh thôi cũng đã ngót nghét nửa tạ lúa. Nhưng ba tôi không tiếc. Ba kể lại: “Điều vui nhất của ba là được nhìn thấy các con lớn khôn qua từng giai đoạn và khi nhớ về thuở nghèo khó, thuở tay bế tay bồng thì mang quyển album hình ra xem”.               

Tôi nhớ có lần bạn bè trêu chọc vì chúng được xem ảnh tôi “không mảnh giáp”. Thế là tôi mang tấm ảnh đó tiêu hủy. Vài ngày sau ông nội phát hiện, ông rơm rớm nước mắt, giận cả tuần không dùng cơm chung với gia đình. Tôi thì bị ba đánh đến 5 roi đau điếng. Nhưng cũng còn may bởi tấm ảnh hài hước ấy còn được lưu ở nhà bác thợ ảnh. Bác bảo, hồi đó thấy hai đứa chụp đẹp quá nên treo ở góc tiệm để làm mẫu quảng cáo. Và đến giờ nó vẫn còn được lưu giữ. Cũng nhờ cái lần nông nổi ấy mà tôi nhận ra những kỷ vật của gia đình thật đẹp, thật thiêng liêng vô cùng.

Giờ thì công nghệ đã phát triển nên chuyện chụp ảnh rất đa dạng có cả màu, chỉnh sửa và không cần rửa bằng phim. Tỉ mẩn bỏ ra hàng giờ ngồi lần từng trang hình, ông tôi chọn những tấm tâm đắc nhất mang đi scan lại và in ra khổ lớn để treo trên tường nhà. Ông vẫn còn thói quen mỗi buổi sáng uống nước trà và xem album. Hình nào ông cũng ngắm nghía rất kỹ, lâu và đưa tay vuốt nhẹ nhàng. Đoạn, ông tủm tỉm cười một mình, đưa mắt nhìn bâng quơ ra hàng tre trước ngõ. Những lúc ấy, tôi hiểu ông đang tìm lại khoảnh khắc hào hùng của thời xa xưa.