Dân khổ vì nguồn nước

Năm 2010, UBND huyện Tuần Giáo đầu tư xây dựng nghĩa trang cho thị trấn Tuần Giáo trên diện tích 2ha, tại khu vực giáp ranh giữa thị trấn Tuần Giáo và xã Quài Tở. Đến năm 2011, bàn giao cho thị trấn Tuần Giáo đưa vào khai thác, quản lý và sử dụng. Tuy nhiên, do quy hoạch nghĩa trang nằm trên đồi cao, trong khi nhà dân ở dưới thấp nên mỗi khi vào mùa mưa bùn đất sạt lở theo dòng nước tràn xuống đường, vào nhà, chảy xuống giếng của những hộ dân sống quanh khu vực nghĩa trang. Vì vậy, nhiều hộ không dám sử dụng nước vì sợ nguồn nước bị ô nhiễm. Bà Hoàng Thị Huệ, bản Tân Lập, cho biết: “Những mảng váng màu vàng thường xuyên nổi ngay trên bề mặt giếng. Tôi không biết có phải bị ảnh hưởng bởi quá trình thẩm thấu của khu nghĩa trang hay không, nhưng thật sự chúng tôi rất lo lắng khi hàng ngày vẫn phải dùng nguồn nước này cho sinh hoạt, ăn uống. Chúng tôi mong Nhà nước đầu tư cho đường nước sinh hoạt đảm bảo; đồng thời sớm có biện pháp khắc phục tình trạng sạt lở đất để bà con an tâm”.

Bà Hoàng Thị Huệ cho biết nghĩa trang chỉ cách nhà bà hơn 50m.

Theo phản ánh của người dân, khi đầu tư xây dựng nghĩa trang, huyện Tuần Giáo hứa sẽ làm đường nước sạch dẫn từ đầu nguồn về cho người dân các bản quanh khu vực. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có bản Chấng, xã Quài Tở có đường nước sạch, còn hầu hết vẫn phải sử dụng nước giếng để sinh hoạt. Sau khi có ý kiến phản ánh của người dân, bản Tân Lập đã được Trạm Cấp nước huyện Tuần Giáo đầu tư đường nước sinh hoạt, nhưng do áp lực nước yếu nên lượng nước chỉ đủ cấp cho một số hộ dân khu vực thấp, còn những hộ ở vị trí cao hơn thì nước không lên đến nơi. Trong khi đó, tình trạng nguồn nước giếng bị ô nhiễm ngày càng nặng. Nước lấy từ giếng lên có mùi hôi tanh, mặc dù qua xử lý bằng bể lọc hoặc máy lọc nước vẫn không khử hết mùi. Người dân lo lắng về lâu dài dùng nước giếng như vậy sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, nhiều hộ không dám sử dụng nước giếng mà phải đi xin nước từ các bản khác về dùng. Gọi là đi xin nhưng thực chất người dân phải bỏ tiền ra mua (100 nghìn đồng/tháng), nhưng nhiều khi đi mua người ta cũng không muốn bán.

Không chỉ nguồn nước ngầm bị ô nhiễm, người dân ở đây còn phải chịu nhiều hệ lụy khác. Đất đai, nhà cửa bán không có người mua. Có gia đình rao bán đất nhưng người hỏi mua đến thấy gần nghĩa trang đều “một đi không trở lại”. Nhiều gia đình có ruộng lúa xung quanh khu vực nghĩa trang đã bị thấm nguồn nước đen sì, bốc mùi. Theo khảo sát thực tế, trong phạm vi bán kính 200m từ khu vực nghĩa trang hiện có hàng trăm hộ dân thuộc khối Sơn Thủy (thị trấn Tuần Giáo) và bản Tân Lập (xã Quài Tở) đang sinh sống, là những hộ đã ở đây trước khi xây dựng nghĩa trang. Ngoài ra, trong bán kính từ 200m - 1.500m, có nhiều nhà dân phát sinh sau khi hình thành nghĩa trang. Trong khi đó, theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị do Bộ Xây dựng ban hành năm 2010 (QCVN 07:2010/BXD) thì khoảng cách an toàn vệ sinh môi trường nhỏ nhất từ nghĩa trang đến đường bao khu dân cư, trường học, bệnh viện, công sở khi chưa có hệ thống thu gom và xử lý nước thải được quy định là 1.500m.

Ông Cà Văn Lả, Chủ tịch UBND xã Quài Tở, cho biết: Đảng ủy, chính quyền xã có tiếp nhận được ý kiến của người dân phản ánh về tình trạng ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt do nghĩa trang gây ra. Mặc dù một phần nghĩa trang thuộc địa giới hành chính của xã Quài Tở, tuy nhiên đây là nghĩa trang của thị trấn Tuần Giáo nên trách nhiệm thuộc về thị trấn xử lý. Trong khi đó, ông Trịnh Minh Hải, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Tuần Giáo, cho rằng: Thị trấn chỉ tiếp nhận đưa vào khai thác và sử dụng, còn việc quy hoạch và xây dựng cách khu dân cư bao xa là từ UBND huyện!? Còn đối với tình trạng đất đá sạt lở theo dòng nước tràn xuống giếng, vào nhà dân là có, nhưng để khắc phục cần phải xây kè quanh nghĩa trang. Tuy nhiên, với kinh phí của thị trấn thì không đủ để thực hiện, hiện tại để chống xói mòn, sạt lở đất thị trấn đã cho trồng cây xanh quanh khu vực nghĩa trang. Trước mắt thị trấn thành lập một đội chuyên thực hiện công tác giữ gìn vệ sinh môi trường ở nghĩa trang nhằm hạn chế phần nào tình trạng ô nhiễm cho khu dân cư xung quanh.

Để khẳng định có ô nhiễm môi trường hay không, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt do nghĩa trang gây ra thì cần phải có đánh giá của cơ quan chức năng. Thế nhưng, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tuần Giáo lại cho rằng, từ trước đến nay chưa nhận được bất kì ý kiến phản ánh nào của người dân cũng như chính quyền địa phương nên đơn vị không nắm được thông tin này!