Mường Nhé mùa khô khát

Do thiếu nước sinh hoạt trầm trọng nên người dân bản Đoàn Kết, xã Chung Chải, huyện Mường Nhé sử dụng nước rất tiết kiệm.

Bản Đoàn Kết, xã Chung Chải nằm ngay bên suối Nậm Ma. Một tháng nay, nước suối cạn kiệt do nắng nóng, nước sinh hoạt thiếu, nước tưới cây cũng không có. Dẫn chúng tôi đi vài nhà dân trong bản, ông Lỳ Ký Tư, Trưởng bản Đoàn Kết, chia sẻ: Chung Chải chúng tôi xưa nay vẫn được mệnh danh là “Chung Chải gạo trắng, nước trong”, nhưng một tháng nay nắng nóng khô hạn đến nước đục còn không đủ dùng, nói gì đến nước trong. Nước suối cạn, bà con không đủ nước tưới cho cây lúa nước, cây lạc, cây ngô; lượng nước dẫn trên khe về cũng khan hiếm, khiến hơn 200 hộ dân trong bản thiếu nước sinh hoạt trầm trọng”.

Tại nhà ông Lỳ Chù Che, chiếc chum to chứa nước chỉ còn đọng chút nước dưới đáy chum, bên trên là vòi nước dẫn từ khe về đang chảy nhỏ giọt y như những giọt cà phê pha phin. Ông Che cho biết: “Chum nước của gia đình tôi đã chia cho bà con trong bản sử dụng nên giờ còn rất ít, nhưng cả gia đình tôi sẽ phải sử dụng trong 2 - 3 ngày tới. Chúng tôi sử dụng nước tiết kiệm lắm, chỉ để nấu ăn mà thôi, còn việc tắm, giặt đều phải ra suối. Vì thiếu nước nên chuồng trại nhà tôi cả tuần nay cũng không có nước rửa dọn, mùi phân của gia súc bốc lên cùng với nắng nóng rất hôi thối, khó chịu. Dân bản chúng tôi mong mưa lắm rồi!”.

Không chỉ riêng bản Đoàn Kết, mà các bản khác trong xã Chung Chải cũng đang trong tình trạng thiếu nước sản xuất, nước sinh hoạt trầm trọng. Theo báo cáo sơ bộ của Phòng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn huyện Mường Nhé, nắng hạn cả tháng 5 đã làm hàng loạt diện tích cây nông nghiệp (lúa nương, ngô và lạc) ở 6 xã: Sen Thượng, Chung Chải, Mường Nhé, Huổi Lếch, Pá Mỳ và Quảng Lâm bị chết hoặc không gieo cấy lại được. Chúng tôi vào xã Mường Nhé, cùng Chủ tịch UBND xã Sùng Páo Ly đi kiểm tra nương trồng ngô của người dân tại bản Mường Nhé. Xót xa thay, những cây ngô nếp vụ đông xuân đang trong thời gian trổ bông đã khô héo quá nửa thân cây, nhiều cây đã héo khô nên những bắp ngô non mới trổ rụng hàng loạt. Theo thống kê, riêng xã Mường Nhé đã có 400ha lúa nương, 100ha ngô và 7,5ha lạc bị chết do nắng nóng kéo dài; ước tính năng suất vụ này thiệt hại khoảng 60%. “Ngoài một số diện tích cây nông nghiệp đang trong thời gian sinh trưởng, phát triển bị chết, thì những diện tích ngô, lạc mới gieo cấy cũng không phát triển được. Vì thế chính quyền xã chúng tôi đã khuyến cáo người dân trong xã chờ mưa xuống mới triển khai gieo trồng lại, bởi nắng nóng còn kéo dài không biết đến bao giờ. Hiện nay, chính quyền xã Mường Nhé đang tiếp tục rà soát và đề nghị cấp trên xem xét hỗ trợ giống cây cho bà con để gieo trồng lại cho kịp thời vụ. Còn bà con thì thấp thỏm chỉ mong trời đổ mưa” – Chủ tịch UBND xã Sùng Páo Ly cho biết.  

 

Nắng nóng kéo dài làm mực nước suối Nậm Là chảy vào hệ thống lọc nước của Đội Cấp nước huyện Mường Nhé luôn đạt mức thấp là nguyên nhân khiến người dân khu trung tâm huyện Mường Nhé thiếu nước trầm trọng. 

Mong mưa cũng là khát khao chung của người dân sinh sống tại khu trung tâm huyện Mường Nhé và đặc biệt là của Đội Cấp nước huyện Mường Nhé. Trao đổi với chúng tôi, anh Trần Hưng Đạo, Đội trưởng Đội Cấp nước huyện Mường Nhé, cho biết: “Nước sinh hoạt cấp cho bà con khu trung tâm huyện được lấy từ đầu nguồn suối Nậm Là, chảy vào hệ thống bể lọc ở ngay đầu trung tâm huyện. Hệ thống này của chúng tôi có thể chứa tới 1.200m³ nước. Tuy nhiên, nắng hạn, không mưa cả tháng nay khiến nước suối đầu nguồn chảy vào hệ thống rất ít. Hiện nay, trung bình mỗi ngày khối lượng nước chảy vào hệ thống chỉ đạt khoảng 1/3 dung tích. Vì thế để đảm bảo nước sinh hoạt cho người dân khu trung tâm huyện, đội chúng tôi phải cấp nước luân phiên giữa các khu vực, từ 2 - 3 tiếng mỗi ngày; đồng thời tuyên truyền người dân sử dụng nước tiết kiệm. Cả tháng nay, tôi đi bất cứ đâu cũng bị người dân gọi lại hỏi “bao giờ có nước ?”. Tôi cũng mong mưa lắm để chúng tôi đảm bảo nước cấp cho người dân sử dụng”.

Một số nhà dân, hộ kinh doanh tại khu trung tâm huyện Mường Nhé khá vất vả do thiếu nước sinh hoạt. Gia đình ông Lù Văn Trạng, chủ nhà hàng Thánh Trạng ở tổ 1, xã Mường Nhé - kinh doanh dịch vụ ăn uống nhưng nửa tháng nay, thiếu nước sinh hoạt nên nhiều khách đặt cơm mà không dám nhận vì sợ không đủ nước nấu nướng, rửa dọn. “Gần đây, nước sinh hoạt được cấp khoảng 2 tiếng mỗi ngày. Cả gia đình tôi thấp thỏm đợi nước chảy như mong mẹ về chợ, có nước ai cũng phấn khởi hò reo, mang xô, chậu ra hứng nước dự trữ” – ông Trạng cho biết.

Cũng ở khu trung tâm huyện Mường Nhé, chiều về cán bộ, công chức và và học sinh ra suối xách nước đông như trẩy hội. Mường Nhé đang cần lắm những cơn mưa.